Çalışmalar hızlandı! Yapay ette ucuz formül

Hayvanları öldürmeden, bilimsel yöntemlerle üretilebilen yapay etin üterim maliyetlerini düşüme çalışmaları için Türk bilim insanları da harekete geçti. Ankara Üniversitesi ürettiği tekniğin patenti için ABD'ye başvuruda bulundu.

Ankara Üniversitesi yaoay et üretimi için kolları sıvadı. Ankara Üniversitesi Kök Hücre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Can Akçalı ve ekibi geliştirdikleri teknik için ABD'YE patent başvurusunda bulundu.

Laboratuvar ortamında, hayvanları öldürmeden, alınan 1-2 santimetre büyüklüğünde biyopsilerden laboratuvar ortamında ‘temiz et’ üretimi yapmak artık mümkün. Bu üretimin 2030 yılında toplam et üretiminin yüzde 10’unu karşılayacağını öngörülüyor.

Konuyla ilgili, "Kök hücreden kas hücresi elde edilmesinin mekanizması ve yöntemleri uzun yıllardan beri biliniyor" diyen Prof. Dr. Can Akçalı, “Bunun için kas kök hücresi, başlangıç materyali olarak biyopsilerden elde ediliyor ve kas hücresine dönüştürülüyor. Bitkisel kökenli et üretiminden farklı olarak bu yöntemle elde edilen et, biyolojik yönden gerçek et oluyor. Her ne kadar bilinen bir işlem olmasına rağmen, bunun elde edilmesi çok pahalı olduğundan, tüketiciye henüz ulaşamıyor. 2013 yılında Hollanda’da ilk yapıldığında bir kilogram hamburgerin fiyatı 330 bin dolardı. Teknolojideki gelişmeler ile günümüzde maliyet yaklaşık 2 bin 500-3 bin dolar civarına düşmesine rağmen halen bu haliyle yine tüketiciye ulaşması zor” diye konuştu.

Ankara Üniversitesi Teknoket’te yapay et üretim çalışmaları yürüten şirketin CEO’su Kerem Erikçi de “Şu anda İsrail, Amerika, Singapur ve Hollanda gibi ülkelerde bulunan yaklaşık 80 firma yapay et çalışmaları yürütüyor. Biz de yapay et çalışmalarında yer almak için 2018’de firmamızı kurduk. Asıl planımız eti oluşturan solüsyonu ucuz bir şekilde üretip dünyadaki diğer firmalara satmak. Bunun yanında istersek et ihtiyacımızı karşılamak için yapay et de üretebiliriz” dedi.

Yapay etin 2030’da dünya et piyasasının yüzde 10’unu oluşturacağını söyleyen Erikçi, sözlerine şöyle devam etti: “Üretim maliyetleri düştükçe yapay etin yaygınlaşacağını düşünüyoruz. Yapay etin 2025’de piyasaya sürüleceği tahmin ediliyor. 2030’da yapay etin dünya et piyasasının yüzde 10’unu oluşturması bekleniyor. Yapay et üretimi sayesinde insanlar daha önce hiç yemedikleri et türlerini yiyebilecekler. Örneğin daha önce yiyemedikleri geyik etini yiyebilecek.”

Yapay et hakkında Gıda Mühendisleri Derneği Teşkilat Komisyon Başkanı Gıda Mühendisi Fatih Efe, "Yapay et üretmek için enerji, su vb. bileşimlerin yanı sıra teknolojiye de ihtiyaç var. Yapay et daha yeni üretilmeye başlandı. Bunun sağlık yönü henüz test edilmedi. Dolayısıyla insan sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi olup olmayacağı bilinmiyor" dedi.