Su, yatırım araçları arasında yerini aldı

Küresel ısınma ve kuraklık tehlikesi dünyanın dikkatini çekiyor. Geçmişte vadeli işlemlerde kakao ve soya gibi temel maddelerde yaşanan aşırı fiyat hareketlerinin ardından yeni yatırım aracı su oldu.

Su, yatırım araçları arasında yerini aldı

Küresel ısınma ve kuraklık tehlikesi bugünün gerçekliği haline gelmişken su, altın ve petrol gibi değerli yatırım araçları arasındaki yerini aldı. Borsa oyuncuları yaklaşık iki aydır bu ‘sıradışı’ ürünün ticaretini yapıyor. Temel amaç kuraklığın neden olabileceği zararlardan kaçınmak.

Uzmanlar bu tarz uygulamaların etik açıdan tartışmalı olduğuna vurgu yapıyor. Şu aşamada, su, yalnızca ufak bir bölgede sınırlı şekilde işlem görse de yaygınlaşması halinde su fiyatlarına ilişkin spekülasyonların dramatik etkileri olabileceği endişesi dile getiriliyor. Örnek olarak vadeli işlemlerde geçmiş yıllarda kakao ve soya gibi temel maddelerde yaşanan aşırı fiyat hareketleri gösteriliyor.

Bir kontrat 326 bin galon suya karşılık

Vadeli su kontratları, 2018’de oluşturulan Nasdaq Veles California Su Endeksi temel alınarak üretildi. Petrol ya da başka emtianın aksine, su kontratları ürünün fiziksel olarak takasıyla ilgili değil. Yani gerçekte kimse su teslim almıyor ya da satmıyor. Her bir kontrat yaklaşık 326 bin galon suya karşılık geliyor.

Bir çiftçinin ocak ayında, o yıl kuraklık olabileceğini ve ilerleyen aylarda fazladan suya ihtiyaç duyabileceğini varsayımına göre, çiftçi ihtiyaç duyacağı suya karşılık gelen kontratı satın alır. Vade sonunda bunu nakde dönüştürerek spot piyasadan alacağı suyu karşılayabilmeyi umuyor.

Spekülasyona açık

California, ABD’nin günlük su tüketiminin yüzde 9’undan sorumlu ve en büyük alıcı tarım sektörü. Gelecek aylardaki su fiyatı hakkında bilgi sahibi olmak çiftçiler için kritik öneme sahip.

Hürriyet gazetesinde yer alan habere göre, CME Group Küresel Hisse Senedi Endeksi ve Alternatif Yatırım Ürünleri Başkanı Tim McCourt, vadeli işlemler ile tüketicilerin kuraklık zamanında ihtiyaç duyacakları ekstra suyun fiyatını garanti altına alabileceklerini, böylece riskten korunacaklarını (hedge) söylüyor. Elbette kontratlar yalnızca çiftçilerin değil, finans piyasasının tüm aktörlerinin spekülasyonuna açık.