Bilim insanları tarafından bulunan 4.500 yıl öncesine ait kafatasının üzerinde görülen deliğin gizemi çözüldü. Kafatası, binlerce yıl önce bir kadının başından iki ameliyat geçirdiğini ve her iki ameliyattan da sağ çıktığını ortaya koydu. Uluslararası Dergisi'nin Aralık sayısında yayınlanan bir araştırmaya göre, İspanya'daki bilim insanları bu keşfi, güneydoğu İspanya'daki Caravaca de la Cruz'da bulunan Camino del Molino olarak bilinen Bakır Çağı mezar alanında ortaya çıkarılan kadın iskelet kalıntılarını analiz ettikten sonra yaptılar. Öldüğünde 35 ila 45 yaşları arasında olan kadın, MÖ 2566'dan 2239'a kadar kullanılan mezarlıkta bulunan 1.348 kişiden biriydi. Ancak diğer iskeletlerden farklı olarak kafatası, bir dizi trepanasyona dair kanıtlar gösteriyordu.
İKİ DELİK ORTAYA ÇIKTI
Bir tıbbi tedavi biçimi olarak beyni ve omuriliği çevreleyen en dış doku tabakası olan dura materi ortaya çıkarmak için kafatasında delikler açılmasını veya kazınmasını içeren cerrahi prosedürlerdir. Daha ayrıntılı incelemede şakağı ile kulağının üst kısmı arasında üst üste binen iki delik ortaya çıktı. Bir açıklık 2,1 inç genişliğinde ve 53 x 31 milimetre ölçülürken, ikincisi 32 x 12 mm ile daha küçüktü. Araştırmacılar birkaç faktöre dayanarak açıklıkların bir yaralanmadan kaynaklandığını düşünmüyorlar.
KAZIMA TEKNİĞİNİ KULLANDILAR
Örneğin lezyonlardan yayılan herhangi bir kırık yoktu ve her delik iyi tanımlanmış kenarlara sahipti. Deliklerin iki ayrı ameliyatın kalıntıları olduğu sonucuna vardılar. İspanya'daki Valladolid Üniversitesi Prehistorya Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olan çalışmanın baş yazarı Sonia Díaz-Navarro, bir e-postada "İki farklı müdahaleden kaynaklanan iki farklı delik belirledik" dedi. Araştırmacılar, deliklere ve delik duvarlarının eğik yönelimine dayanarak, trepanasyonların kazıma tekniği kullanılarak yapıldığını belirlediler.
HER İKİSİNDEN DE SAĞ KURTULDU
Díaz-Navarro, "Bu, pürüzlü yüzeyli taştan yapılmış bir aletin kafatası kubbesine sürtülmesini ve yavaş yavaş tüm kenarları boyunca aşındırılarak delik oluşturulmasını içeriyor. Bu ameliyatı gerçekleştirmek için, etkilenen bireyin muhtemelen toplumun diğer üyeleri tarafından güçlü bir şekilde hareketsiz hale getirilmesi veya daha önce ağrıyı hafifletecek veya bilinçsiz hale getirecek psikoaktif bir maddeyle tedavi edilmesi gerekiyordu." dedi. Şaşırtıcı bir şekilde, kafatasındaki iyileşmiş kemikten de anlaşılacağı üzere, kadın her iki ameliyattan da sağ kurtulmuş görünüyor. Araştırmacılar onun ikinci ameliyattan birkaç ay sonra yaşadığını düşünüyor.
SAVUNMASIZ VE HASSAS BİR BÖLGE
Díaz-Navarro, tarih öncesi cerrahi prosedürlerin belgelenmesinin, özellikle başın şakak bölgesi olarak bilinen bu bölgesinde "nadir görülen bir olay" olduğunu söyledi. İber Yarımadası'nda trepanasyonun kafatasının ön ve paryetal (üst) bölgelerinde yapılması daha yaygındı. Temporal bölgede ameliyat yapmanın riskleri arasında "bu bölgeye kafa derisi yoluyla erişimle ilgili doğal zorluklar" da yer alıyor dedi. Özellikle bu bölge, savunmasız olan ve ameliyat sırasında kolayca kanayabilen çok sayıda kan damarı ve kas içerir. Ancak kazıma tekniği kullanılarak yapılan tarih öncesi trepanasyonlar sondaj yapmaktan çok daha başarılı ve daha güvenliydi.
HASARLI KEMİK PARÇALARI ALINMIŞ OLABİLİR
Eski cerrahların genel olarak menenkslere veya beyne zarar vermediğini, bunun da ameliyat sonrası olası enfeksiyon riskini azalttığını söyleyen kendisi, steril aletlerin ve doğal antibiyotik özelliklere sahip bitkilerin kullanılmasının herhangi bir enfeksiyonu engellemeye yardımcı olabileceğini de sözlerine ekledi. Ne yazık ki araştırmacılar kadının neden ameliyat olduğundan emin değiller. Her ne kadar iskeletinde iyileşmiş kaburga kırıkları ve bazı diş çürükleri görülse de, bu rahatsızlıkların muhtemelen birbiriyle alakası yoktu. "Camino del Molino'daki iskeletlerde belgelenen travmatik yaralanmaların yüksek prevalansı, ameliyatın travma sonucu yapılmış olabileceği ihtimalini göz ardı etmememize neden oluyor" dedi. Ameliyat, herhangi bir morarma veya kesik belirtisini ortadan kaldırabilirdi ve işlem sırasında hasarlı kemik parçaları alınmış olabilir.