Bir kaza bir şehrin kaderini değiştirdi! Maden kapandı esnaf kepenk kapattı! Erzincan'da siyasiler tek ses oldu!

Erzincan’ın İliç ilçesi, bundan yaklaşık 20 ay önce 13 Şubat 2024’te yaşanan Çöpler Madeni kazası ile gündeme gelmişti. Kazada 9 işçi hayatını kaybetmiş, ardından maden kapatılmıştı.

Madenin kapanmasının ardından ilçede işsizlik ve göç hızla arttı, ekonomik hayat durma noktasına geldi. Madenle geçinen ilçede gençler, geleceğe dair umutlarını yitirmiş, mutsuz bir tablo ortaya çıktı.

İliç’te sokaklar boş, eski canlılığını kaybetmiş durumda. İlçe sakinleri, ekonomik ve sosyal krizin önüne geçilemediğini ifade ediyor. Yetkililer ise ilçeyi yeniden canlandıracak somut projelerin hayata geçirilmesini gündemde tutuyor.

İLİÇ BELEDİYE BAŞKANI: 'BİNALAR YIKILMADI AMA YUVALAR YIKILIYOR'

İliç Belediye Başkanı Mehmet Elçi tv100 muhabiri Kadir Yüksel'e yaptığı açıklamada "Ülkemiz bir deprem yaşadı. Binalar yıkıldı. Canlarımız gitti orada. Evet burada da bir afet yaşandı ama burada binalarımız yıkılmadı. Şu an binalarımızın içerisindeki aileleri, yuvaları yıkılıyor. Çünkü İliç için çöpler altın madeni bir maden işletmesinden çok daha fazlasıydı." ifadelerini kullandı. 

Eski maden çalışanı Nihat Budak, " Anagold’da çalıştığım zaman, 11 yıl çalıştım zaten ben Anagold’da. Çalıştığımız şartlar çok üst düzeydeydi. yani hem modern hem maaş gücü çok mükemmeldi." dedi. 

BÖLGE SADECE EKONOMİK DEĞİL, SOSYAL OLARAK DA ETKİLENDİ 

Erzincan’ın İliç ilçesi, yıllarca Çöpler Madeni ile büyüdü ve gelişti. Madencilik sayesinde sadece ekonomik değil, sosyal hayat da desteklendi; hayvancılıktan eğitime, sağlıktan kadınlara kadar birçok alanda fonlar ayrıldı.

Sosyal Kalkınma Fonu aracılığıyla, iş kurmak isteyen İliçlilere hibe desteği sağlanıyordu. Ancak madenin kazayla kapanmasının ardından bu destekler durdu, ilçede işsizlik ve göç artarken sosyal hayat da olumsuz etkilendi.

Arıcılık yapan Ekrem Keklik, "25 maden zaten buraya geldiğinden beri bize hep şunu söyledi. Yani bildiğiniz işleri, mesleklerinizden, babadan, dededen bunları hiçbir zaman bırakmayın, yani daha sonra da işte böyle bir fon oluşturdular. Maden dışı faaliyetleri desteklemek adına. Bu dediğiniz gibi arıcılık, diğer hayvanlar, hatta başka projeler de oldu. Bunun %75'ini kendileri karşıladılar. %25'ini de biz karşıladık." dedi. 

BİNLERCE AİLE KRİZLE BOĞUŞMAYA BAŞLADI 

Madenin kapanmasıyla 2500 den fazla çalışan işsiz kaldı. Sosyal kalkınma fonu kesildi.İliç ve Bölgede ticari hareketlilik azaldı, esnaf ciroları adeta çakıldı. Binlerce aile ekonomik krizle boğuşmaya başladı.Erzincan esnafı da krizden payını aldı. Madenle iş ortaklığı yapan firmalar kapanmanın eşiğinde kaldı. İşsiz kalanlar ve ekonomik kriz döngüsüne girenler bölgedeki siyasi aktörlerin kapısını çaldı. Elden bir şey gelmeyince hızla göç başladı. 

SİYASİ İSİMLER BİR ARAYA GELDİ

 Siyasiler, bölge işsizlik ve göçle yok olmasın diye el ele verdi.Tıpkı bölge halkı gibi, madenin açılmasında hem fikir.Çünkü mesele siyasetin üstünde.

İliç Belediye Başkanı Mehmet Elçi, "Yaklaşık 20 aydır maden kapalı durumda. Bunun ciddi anlamda bir ekonomik sorun yarattığı gibi şu an sosyal problemler de maalesef ilçemizi bekliyor ve her geçen gün aile içerisindeki sorunları bizlere de yansımaya başladı." açıklamasını yaptı. 

AK Parti İliç İlçe Başkanı Ahmet Yılmaz ise, "Aile yapılarındaki bozukluk ve esnaflarımızın artık iş yapmadan siftahsız bir şekilde dükkan kapattıkları ve bununla beraber göç verdiğimizi görüyoruz. buna bağlı olarak da ilçe vatandaşlarımız, bizlere başvurdukları talepleri gün geçtikçe artıyor" dedi. 

CHP İliç İlçe Başkanı Gökmen Yıldırım, "Bir kere şunu konuşmak lazım. Burada bir yatırım var. Bu yatırımın bir an önce aktif hali gelmesi lazım. İlçemizdeki işsizlik çok aşırı bir şekilde olduğu için bunun önünde geçilecek. Partimize gelen insanlar ya da farklı platformlarda konuşuyorlar. Herkes işsiz. İşsizliğin getireceği ne olabilir ki? Kaos. Başka hiçbir şey olmaz." ifadelerini kullandı. 

Çöpler Altın Madenin faaliyetini durdurması bölgenin can damarını kesti ama olumsuz etkileri bölgeyi aştı,Türkiye ekonomisine de yansıdı.

Tesis için 3 milyar dolarlık yatırım yapıldı.Kapalı devre ve ileri teknolojiye dayalı olan yeni yöntem, dünyada sınırlı sayıda kullanılan bir teknoloji..Türkiye’de sadece Çöpler Altın Madeni’nde bulunuyor.

Kazanın ardından pek çok kesimden toprağın ve suyun siyanürle kirlendiğine dair iddialar ortaya atıldıİstanbul Teknik Üniversitesi, ODTÜ ve bağımsız bilirkişiler tarafından hazırlanan raporlar, maden sahasında kalıcı kirlenme veya ağır metal sızıntısına rastlanmadığını ortaya koydu.

Bölgedeki tüm siyasi isimler, iş adamları ve esnaf madenin bir an önce yeniden faaliyete geçmesini talep ediyor.