Asgari ücrete ilişkin flaş gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. İşçi ve işveren tarafından gelen peş peşe açıklamaların ardından uzmanlar da kendi tahminlerini açıklamaya başladı.
Asgari ücretin 26 bin 500 TL ile 28.750 TL bandında olabileceğini aktaran Erdursun, "Benim beklentim 26 bin 525 TL'ydi. İşverenler sonra açıklama yaparak asgari ücret düşük dedikten sonra demek ki işverenler bir miktar bu rakamı arttıracaktır diye düşünüyoruz"
Erdursun, "2026 yılında sigorta ödemelerini peşin olarak yapanların 4 puanlık indirimini 2 puana düşürdüler. Aynı zamanda maluluk ve yaşlılık primini 1 puan arttırdılar. 1 puan artış %3,5 artışa tekabül ediyor" dedi.
Şu anda Meclis'te bulunan düzenleme ile beraber ayrıca bir artış konusunun da olduğunu belirten Erdursun, "Bu nedenle de asgari ücretin 28.750 liralara kadar çıkartılabilme ihtimali var" dedi.
Asgari ücret için hedefledikleri oranın yüzde 20 olduğunu belirten Erdursun, "Şu anda asgari ücret ve emekli aylıkları ile ilgili baskılar oluşuyor. Bu baskılar neticesinde asgari ücret yüzde 20'den yüzde 30'a çıkabilir. Ama bakın baskı olmasa yüzde 20'yi verebilirler dedi.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari ücret nedir?
İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir.
Asgari ücret, ilk kez 1890'da Avustralya ve Yeni Zelanda'da uygulanmaya başlandı. 1900'lü yılların başından itibaren Avrupa'ya da yayıldı. Sonraki dönemde tüm dünyada emeği koruyan bir standarda dönüştü.
Türkiye'de ise asgari ücret 1936 tarihli İş Kanunu ile mevzuata girmesine rağmen 1951'e kadar uygulanmadı. 1951-1967 yılları arasında mahalli komisyonlarca belirlendi. Bugün geçerli olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu uygulamasına ise 1967 yılından sonra geçildi.
Bu dönemde bölgesel asgari ücret tespiti 1969, 1972 ve 1973 yıllarında yapıldı. 1974 yılından itibaren sanayi ve tarım sektörü olarak ulusal düzeyde asgari ücret, Komisyon aracığıyla belirlendi. 1989 yılından itibaren ise tarım-sanayi ayırımı da kaldırılarak tek asgari ücret uygulanmaya başlandı.
2- Mevcut asgari ücret ne kadar ve kimleri ilgilendiriyor?
Resmi rakamlara göre, 16 milyon 687 bin çalışanın yüzde 38'i yani yaklaşık 6 milyon 300 bini asgari ücretli durumunda bulunuyor. Asgari ücretin biraz üzerinde (komşu) ücret alanlar da göz önünde bulundurulduğunda bu sayının 7 milyonu aştığı tahmin ediliyor.
Asgari ücretteki artış, toplu iş sözleşmesi uygulanan iş yerlerindeki ücretler başta olmak üzere, tüm ücretleri de artırıcı bir etkiye sahip.
Asgari ücret, bu ücretle geçinen çalışanları doğrudan etkilemesinin yanında, yasal mevzuattaki birçok düzenlemede ölçü olarak kabul edilmesi bakımından da toplumun büyük bölümünü ilgilendiriyor.
Asgari ücret rakamı; işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemi etkiliyor.
3- Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde Komisyon başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.