Bakanlıktan Ayasofya açıklaması! 'Özel zemin 45 tonluk araçları güvenle taşıyor'
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ayasofya-i Kebir Camisi’nde süren restorasyon çalışmalarında kullanılan ağır iş makinelerine yönelik tartışmalara açıklık getirdi. Bakanlık, 45 tonluk aracın metrekareye düşen yükünün 6 ton olduğunu belirterek, mermer zeminin korunması için 30 ton taşıma kapasiteli özel bir zemin sistemi inşa edildiğini ve çok katmanlı koruma sayesinde tarihi dokunun güvence altına alındığını duyurdu.
Ayasofya Camisi'ndeki restorasyon çalışmaları sırasında, cami içine kamyon sokulduğu haberleri sosyal medyada gündem oldu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, haberlere ilişkin açıklama yaparak eleştirilere yanıt verdi.
Ayasofya'nın deprem güvenliğinin sağlanması amacıyla başlatılan çalışmaların Vakıflar Genel Müdürlüğü yönetiminde sürdüğü belirtilen açıklamada, caminin ana kubbetsindeki kurşun kaplamaların yenilendiği anlatıldı.
Çalışmayla birlikte, yapının mevsimsel koşullardan etkilenmemesi ve iç yüzeydeki mozaiklerin zarar görmemesi için kubbe yüzeyinin geçici çelik konstrüksiyon ile kapatıldığı belirtildi.
"30 TON TAŞIMA KAPASİTELİ SİSTEM İNŞA EDİLDİ"
Bu doğrultuda geçici çelik konstrüksiyonu taşıyacak 43,5 metre yüksekliğinde dört ana kolonun cami içinde ibadeti engellemeyecek şekilde inşasına Bilim Kurulu tarafından karar verildiğine vurgu yapılarak, şu ifadeler kullanıldı:
"- 43,5 metre yükseklikteki sistemin kurulumu ve çelik malzemelerin taşınması için iş makinesi kullanımı gerekliliği tespit edilmiş ve yapının batı yönünden itibaren bir giriş güzergahı oluşturulmasına karar verilmiştir.
- Bu kapsamda oluşabilecek sabit ve hareketli yüklerin statik hesapları, zeminlerde yükleme testi, zemin sınıfı testi ve georadar taramaları yapılmıştır. Tespitler sonrasında, zemin taşıma kapasitesi metrekare başına 25 ton olarak hesaplanmış, koruma amaçlı olarak metrekare başına 30 ton taşıma kapasiteli sistem inşa edilmiştir."
Açıklamada, çalışmada kullanılacak araçların da buna göre seçildiği anlatılarak, "En büyük araç 45 ton ağırlığındadır. Bu aracın metrekareye düşen ağırlığı ise altı tondur. Hazırlanan özel zemin, en ağır aracın ağırlığını güvenle taşıyacak kapasitededir." denildi.
"ZEMİNİN TAMAMEN KORUNMASI SAĞLANMIŞTIR"
Yaklaşık bir yıl süren hazırlık çalışmalarının ardından projeler oluşturularak, Bilim Heyeti ve Koruma Kurulu kararları alınarak, uygulamalara başlandığı kaydedildi.
Açıklamaya şöyle devam edildi:
"Caminin batı avlusu girişinden cami harim bölümü girişine kadar tüm zeminde statik hesaplarına uygun olarak bahçe ve iç-dış narteks bölümlerinde prekastlar ve ahşap elemanlar ile desteklenen çelik platform yapılmıştır.
Bu sayede hem mermer zeminlerin korunması sağlanmış hem de alan araç girişi için uygun hale getirilmiştir. Caminin harim bölümünde öncelikli olarak mevcut mermer zeminin belgelemeleri yapılmış, mermer döşemlerin yatak harcının kontrolü sağlanmıştır.
Ardından iç mekanda georadar tarama ve zemin sınıfı testi yapılmıştır. Yapılan ön çalışmaların ardından iş makinelerinin hareket edeceği tüm alanda hem yükün yayılmasını hem de mermer döşemelerin korunmasını sağlayacak çok katmanlı geçici döşeme sistemi yapılmıştır.
Ayasofya'nın özgün mermer zemininin zarar görmemesi için sırasıyla buhar geçişine izin veren örtü, keçe, kum, 18 milimetre kontra, 10x10 santimetre ahşap karkas, karkaslar arasına xps levha, karkaslar üzerine sesi önleyen şilte, en üst katmana da baklava sac uygulanarak zeminin tamamen korunması sağlanmıştır.
Çalışmalar sırasında iş makinelerinin egzoz dumanının yayılmaması için duman emici makineler kullanılmaktadır."