Kenya'daki Yale Üniversitesi'nden bir arkeolog, kayaya oyulmuş oyun tahtalarından oluşan eski bir "atari salonu" keşfetti. Araştırmacı Veronica Waweru, Doğu Afrika ülkesinin merkezi dağlık bölgelerinde, ekvator boyunca uzanan bir alanda, bir kaya çıkıntısına açılan sıra sıra sığ çukurları fark etti.
HALA KEYİFLE OYNANIYOR
Yale'in MacMillan Merkezi'ndeki Afrika Çalışmaları Konseyi'nin lisans çalışmaları direktörü Waweru, çukurların eski insanlar tarafından iki oyunculu, sıra tabanlı strateji masa oyunları ailesi olan Mangala oyununun bir versiyonunu oynamak için kullanıldığına inanıyor. Bugün hala dünyanın her yerinde keyifle oynanıyor.
TOPRAĞA KAZILMIŞ ÇUKURLAR
Bu tür oyunlar küçük taşlarla, fasulyelerle, tohumlarla, bilyelerle veya başka tür tezgahlarla oynanır. Çeşitli malzemelerden yapılmış bir tahta üzerinde sıra sıra deliklere veya alternatif olarak toprağa kazılmış veya taşa oyulmuş çukurlara yerleştirilirler.
BİNLERCE YIL ÖNCESİNE DAYANIYOR
Kanıtlar Mangala tipi oyunların kökenlerinin binlerce yıl öncesine dayandığını gösteriyor. Eski Mısır arkeolojik alanlarında ve Afrika'nın diğer bölgelerinde örnekler ortaya çıkarıldı. Waweru, Kenya'daki bölgede farklı yaşlarda olduğu anlaşılan yaklaşık 20 Mangala tarzı oyun tahtası tespit etti.
TARİH ÖNCESİ ATARİ SALONU
Kayaya oyulmuş çukurların bir kısmı bir avuç taşı rahatça alabilecek kadar derinken, bir kısmı da çok sığ olacak kadar aşınmış durumda. Arkeoloğa göre bu, bazı çukurların diğerlerinden daha eski olduğunu gösteriyor. Aslında, daha yeni örneklerden bazıları daha önceki benzerlerinin üzerine bindirilmiştir. Waweru bir basın açıklamasında "Burası eski bir atari salonu gibi oyun tahtalarıyla dolu bir vadi."
"ÇOK UZUN ZAMAN ÖNCE OYNUYORLARDI"
"Bazı tahtaların aşınması göz önüne alındığında, insanların çok uzun zaman önce bu oyunları orada oynadığına inanıyorum." dedi. Oyun tahtalarının tam olarak ne kadar zaman önce oluşturulduğu hala bir sır olarak kalıyor. Kenya'daki bölge, yaylalarla çevrili alçak bir havzada yer alan özel bir yaban hayatı koruma alanı içinde yer almaktadır. Yaylalardan havzaya su akmaktadır.
DEFALARCA İŞGAL EDİLDİ
Waweru, "Orada her zaman bir su kaynağı vardır. İnsan atalarının çok erken dönemde oraya gelmesinin bir nedeni bu olabilir. Zaman boyunca burası defalarca işgal edildi. Son 10.000 yıl içinde insanlar orada Mangala oynadı." dedi.
400 MİLYON YILLIK KAYA
Oyun tahtalarının kesin olarak tarihlendirilmesi zordur çünkü oyuldukları kaya yaklaşık 400 milyon yıllıktır. Ancak araştırmacı, bölgedeki modern insanların çobanlık yaparken Mangala gibi oyunlar oynama eğiliminde olduğunu söyledi. "Muhtemelen burada bunu yapıyorlardı. İnsanlar erken yaşama kaba, iğrenç ve kısa olarak bakma eğilimindedir. Ama belki de hayat sadece hayatta kalmaktan ibaret değildi." dedi.
AŞINMA İZLERİ BULUNUYOR
Arkeolog, çoban topluluklarının en erken 5.000 yıl önce bölgede bulunduğunu söylerken, bölgedeki kayalarda metal bıçakların bilenmesiyle tutarlı aşınma izleri bulunduğunu da belirtti. "Orada bıçak keskinleştiriyorlarsa muhtemelen ziyafet çekiyorlar, kasaplık ve mangal yapıyorlar" dedi.
ANTİK OYUN TAHTALARININ KEŞFİ
Antik oyun tahtalarının keşfi, Waweru'nun saha çalışması yürüttüğü Kenya'daki yerel bir bağlantıdan bir ipucu almasının ardından geldi. Turistlerin yaban hayatını koruma alanındaki tarih öncesi bir bölgeden taş el baltalarını çıkardığı söylendi. Bölgedeki yağmayla ilgili ihbar sonunda Waweru'nun Mangala tahtalarını ortaya çıkarmasıyla sonuçlandı.