Dilan Polat gözyaşlarıyla anlattı! Lupus hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi var mı ve bulaşıcı mı? (Kelebek hastalığı) Lupus hastalığına yakalandı!

Hakkında çıkan çeşitli iddialar nedeniyle bir süredir gündemden düşmeyen Dilan Polat, Instagram hesabı üzerinden lupus hastalığına yakalandığını duyurdu. Bir anda yayılan haberin ardından "Lupus hastalığı nedir, belirtileri nelerdir ve bulaşıcı mı? Lupus hastalığı tedavisi var mı?" sorularına yanıt aranmaya başlandı. Peki; kelebek hastalığı nedir, belirtileri nelerdir ve tedavisi var mı? İşte yanıtı.

LUPUS HASTALIĞI NEDİR?

Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) (Systemical Lupus Erythematosus) ya da Yaygın Lupus Kızarıklığı, Sistemik Lupus Eritematozus (SLE, doktorlar arasında Lupus olarak da adlandırılır), sebebi bilinmeyen cilt, eklem, böbrek, kalp zarı (perikard), akciğer zarı (plevra) gibi birçok doku ve organ iltihabına bağlı çok sayıda bulgularla giden, değişik seyir gösteren ve bağışıklık sisteminin bozuk çalışması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Lupus sözcüğü, Latincede “kurt” anlamında olup ciltte çıkan yaraların tahrip edici özelliğini ifade eder. 1872 yılında Kaposi, hastalığın sadece cildi değil vücudun değişik organlarını etkileyen bir hastalık olduğunu fark etmiştir.

ASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELER?

Hastalığın başlangıcında hastalarda yorgunluk ve eklem şişmesi gibi bir veya iki yakınma olur. Sonra SLE’nin diğer özellikleri gelişebilir. Tutulan organlara göre hastalığın şiddeti hastadan hastaya değişir. Lupus hastalığı tamamen ortadan kalkmayan ancak alevlenen ve sönen, belli dönemlerde ilaçlarla yatıştırılması gereken bir hastalıktır. Tanı konduğunda çoğu hastada yorgunluk, ateş ve kilo kaybı gibi yakınmalar görülür.

SLE’li hastaların yaklaşık %90’ında ilk yakınma eklem iltihabı (artritis) veya eklem ağrısıdır (artralji). Lupus’a bağlı eklem iltihabı çoğunlukla eklemlerde kalıcı hasar ya da şekil bozukluğuna neden olmaz. Deri, saç ve vücudun ıslak yüzeylerinde (mukoza) görülen bozukluklar SLE’nin ikinci en sık görülen belirtileridir (Hastaların %85’inde). SLE’de birçok değişik tipte deri belirtileri görülebilir. Her iki yanak ve burun köprüsünü kaplayan, burun ve dudak arası oluklarda görülmeyen, karşıdan bakınca gövdesi burun olan bir kelebekmiş gibi görünen kırmızımsı döküntü (malar döküntü) olabilir. Ayrıca kurdeşen, sivilce, çıban benzeri yaralar, harita tarzı görünüm, cilt altı yağ dokusu iltihabı(inflamasyon'u), saç dökülmesi gibi diğer deri belirtileri de görülebilir. Bazen ağız ya da burun içinde zaman zaman acı verebilen yaralar çıkabilir. Raynaud belirtisi görülebilir (“reyno” okunur, soğukta el veya ayakta ortaya çıkan beyazlaşma, morarma ardında kızarma anlamına gelir).

SLE TANISI VE TEDAVİSİ

Eklem ağrıları ile birlikte vücudun birden fazla sistemini etkileyen hastalığı olan kişilerde SLE’den şüphelenilmelidir. Tanı için ilk önce AntiNükleer antikor (ANA) testi yapılmalı ve pozitif çıkan bu test sonrasında anti-dsDNA ve anti-ENA testleri gerçekleştirilmelidir. Tanı bu testlerin sonuçlarına göre verilmelidir. ANA'nın (antinükleer antikor) pozitif çıkma durumu, sadece SLE hastalarında görülen bir durum değildir. Bu pozitiflik SLE düşündürmesine karşın nihai tanı için yeterli değildir. Aynı aileden anti-DNA adı verilen bir tahlil ise daha çok Lupus’a özgüdür. Hastaların yaklaşık üçte ikisinde bulunur.

SLE iyileşme ve alevlenme dönemleriyle seyreden bir hastalıktır. Alevlenme dönemlerinde kortizon dışı antiromatizmal ilaçlar, sıtma ilaçları, kortizon ve immunsupresif (bağışıklı sistemini baskılayıcı) ilaçlar kullanılabilir.tedavide en çok kullanılan ilaç kortikosteroidlerdir.

Kortizonun kullanılmaya başlanmasından önce ölümcül olabilen bu hastalıkta bağışıklık sistemini düzenleyen tedaviler sayesinde hastalık kontrol altında tutulabilmektedir. Sistemik tam olarak ortadan kaldırılabilen bir hastalık değildir.

LUPUS HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELER?

Kelebek hastalığının genel belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

Halsizlik

Biçimsiz tırnaklar

Burun köprüsü ve yanakları kaplayan kelebek şeklinde döküntü

Avuç içi ve ayaklarda kabarcık, döküntüler

Böbrek fonksiyonlarında bozulma

Ateş

Sivilce benzeri şişlikler

Saç dökülmesi

Eklem ağrısı ve kaslarda tutulma

Diş problemleri

Güneş ışığı ile artan cilt lezyonları

Soğuk havadan kaynaklı beyaz veya mavi gibi görülen parmaklar

Nefes darlığı

Vücudun farklı bölgelerinde görülen kızarıklıklar

Yutma güçlüğü

Göğüs ağrısı

Baş ağrısı

Bilinç bulanıklığı

İdrarda veya protein görülmesi

KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS) TEDAVİSİ VAR MI?

SLE (Sistemik Lupus Eritematozus) tedavisi oldukça karmaşık bir süreç gerektirir ve hastalığın şiddeti ve organ tutulumuna göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, SLE tedavisi şu önlemleri içerebilir:

Güneşten Kaçınma: SLE hastalarının güneşe maruz kalmamaları önemlidir, çünkü güneş ışığı hastalığın şiddetini artırabilir. Güneşe çıkarken koruyucu giysiler giymek ve güneş kremi kullanmak faydalı olabilir.

Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, hastalığın yönetiminde önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak, dengeli beslenmek, kimyasal içerikli gıdalardan kaçınmak ve stresten uzak durmak, hastalığın semptomlarını hafifletebilir.

Enfeksiyon Önlemleri: SLE bağışıklık sistemi üzerinde etkiler yaratabilir, bu nedenle enfeksiyonlardan kaçınmak önemlidir. Aşılar ve hijyen önlemleri hastalar için daha da önemlidir.

Düzenli Kontroller: SLE hastaları düzenli olarak doktorlarına gitmelidir. Doktorları tarafından önerilen tedavilere uymak ve ilaçları düzenli kullanmak önemlidir.

İlaç Tedavisi: Organ tutulumu olan hastalar için yüksek dozda kortizon ve immünsüpresif ilaçlar gerekebilir. İlaç tedavisi, hastalığın semptomlarını kontrol altına almak ve organ hasarını önlemek için kullanılır. Ancak kortizon gibi ilaçlar, uzun süreli kullanımlarda yan etkilere yol açabileceğinden hekim kontrolünde kullanılmalıdır.

Gebelik Planlaması: SLE'li kadınlar, gebe kalmadan önce mutlaka bir doktora danışmalıdır. Gebelik planlaması sırasında ilaçlar ve tedavi planı gözden geçirilmelidir.

SLE tedavisi, hastanın genel sağlık durumu, semptomları ve organ tutulumuna bağlı olarak kişiye özgü bir yaklaşım gerektirir. Her hasta için en uygun tedavi planı, bir uzman doktor tarafından belirlenmelidir.