Dünyadaki yetkililer, gündemden düşmeyen küresel ısınma ve küresel iklim değişikliği hakkında konuştu. Birleşmiş Milletler iklim bilimcileri, küresel sıcaklıkların geçen yıl "açık bir farkla" rekor kırdığını söyledi. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) yıllık raporunda, 2023'te hava ve okyanusun modern zamanların en sıcak sıcaklıkları olduğunu, hem deniz seviyesindeki yükseliş hem de buzulların ve Antarktik buzun geri çekilmesiyle rekorların paramparça olduğunu duyurdu. Aşırı hava olaylarının bu şekilde devam etmesi halinde günlük yaşamın tamamen alt üst olacağını belirten yetkililer, dünyanın felakete sürüklendiğini ve acil önlem alınması gerektiğinin altını çizdi.
GÜNLÜK YAŞAMI ALT ÜST EDECEK
WMO, Küresel İklimin Durumu raporunda, sıcak hava dalgalarının, sellerin, kuraklıkların, kontrol edilemeyen yangınların ve hızla yoğunlaşan tropik kasırgaların "milyonlarca kişinin günlük yaşamını altüst eden ve milyarlarca dolarlık ekonomik kayba yol açan sefalet ve kargaşaya" yol açtığını ekliyor.
İKLİM KAOSUNU HIZLANDIRACAK EŞİĞİN HEMEN ALTINDA
Ancak WMO, yenilenebilir enerjinin hızla yaygınlaşmasının, küresel ısınmanın en kötü etkilerinden kaçınılabileceğine dair bir "umut ışığı" sunduğunu da söyledi. Rapora göre, küresel ortalama yüzey sıcaklığı geçen yıl sanayi öncesi seviyelerin 1,45C üstüne ulaştı; bu, bilim adamlarının iklim kaosunu hızlandıracağına inandığı 1,5C eşiğinin hemen altında. Geçtiğimiz yılın ardından 2024 yılı için yetkililer de endişeli.
BİR ÖNCEKİ REKORU KIRDI
Sıcaklık, Pasifik Okyanusu üzerindeki doğal El Nino hava olayı nedeniyle geçici olarak biraz yükseldi , ancak yine de 2016'da kırılan 1,29 derecelik önceki rekoru kırdı. WMO genel sekreteri Celeste Saulo şunları söyledi: "WMO topluluğu dünyaya kırmızı alarm veriyor.
ENDİŞE KAYNAĞI
"İklim değişikliği sıcaklıklardan çok daha fazlasıdır. 2023'te tanık olduklarımız, özellikle eşi benzeri görülmemiş okyanus sıcaklığı, buzulların çekilmesi ve Antarktika'daki deniz buzu kaybı özellikle endişe kaynağı." dedi.
HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Dünya okyanuslarının yüzde 90'ından fazlası, yılın bir noktasında deniz sıcak hava dalgasının etkisi altında kaldı ve deniz yaşamı için hayati önem taşıyan mercan kayalıkları üzerinde ciddi etkiler bekleniyor. Buzullar, özellikle Kuzey Amerika ve Avrupa'da aşırı erime yaşadı. İsviçre Alpleri'ndekiler sadece iki yıl içinde buzlarının yaklaşık yüzde 10'unu kaybetti.
BİR ÜLKE KADAR ALAN ERİDİ
Antarktika'nın kıyı denizini kaplayan buz miktarı, 2022'de kırılan bir önceki rekorla karşılaştırıldığında Fransa ve Almanya'nın büyüklüğüne eşdeğer bir alan kadar küçüldü. Eriyen buzlar ve sıcaktan dolayı genişleyen okyanuslar deniz seviyelerini yükseltti. Son 10 yıldaki artış oranı, 1993 ile 2002 arasındaki on yılla karşılaştırıldığında iki kattan fazla arttı.
UYGARLIK İÇİN BİR FELAKET
Bristol Üniversitesi Bristol Buzul Bilimi Merkezi direktörü Profesör Jonathan Bamber şunları söyledi: "Deniz seviyesinin yükselmesi, küresel ısınmanın en zararlı ve kesin sonuçlarından biridir. "Kendi araştırmamız, sera gazı emisyonlarının azalmadan devam etmesi halinde, 2100 yılına kadar iki metreye kadar bir artış yaşama ihtimalimizin küçük olduğunu gösteriyor. Bu, gezegenin nüfusunun yaklaşık onda birini yerinden etme potansiyeline sahip uygarlık için gerçekten bir felaket olurdu." dedi.
AŞIRI HAVA OLAYLARI
Aşırı hava olayları bir kez daha yılın bir özelliği oldu. Mayıs ayındaki Mocha tropik kasırgası, 1,7 milyon insanın güvenli bir yere kaçmasıyla Bengal Körfezi'nde şimdiye kadar görülen en şiddetli kasırgalardan biriydi. Güney Avrupa ve Kuzey Afrika, Temmuz ayında aşırı sıcaklara maruz kaldı.
ÖNEMLİ BİR KİLOMETRE TAŞI
Fas'taki Agadir'de sıcaklık 50,4C'ye ulaştı. Kanada'nın orman yangını sezonu, neredeyse 15 milyon hektarlık ormanın yok olmasıyla kayıtlara geçen en kötü sezondu. Açık Üniversite'de çevre ve sistemler alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Dr. Kevin Collins, raporun önemli bir kilometre taşı olduğunu söyledi. "Bunun aynı şeyin daha fazlası olduğunu söylemek çok kolay.
GRAFİKLERİN DIŞINDA
Bu rapor, deniz buzu, seviye ve sıcaklıklar ile fırtınalar ve kuraklıklar gibi aşırı hava olayları gibi temel önlemlerin çoğunun 2023 için 'grafiklerin dışında' olduğunu gösteriyor." dedi.
YILIN EN HIZLI KAPASİTE ARTIŞI
Ancak raporda her şeyin kaybolmadığı belirtiliyor. 2023 yılında yenilenebilir enerjinin yaygınlaşması yüzde 50 veya 510 GW artarak yirmi yılın en hızlı kapasite artışına ulaştı. WMO, COP28'de yenilenebilir enerji kaynaklarının 2030 yılına kadar üç katına çıkarılması hedefinin ulaşılabilir olduğu konusunda iyimser.
İNSANLIĞA EN İYİ UMUDU SUNUYOR
Oxford Üniversitesi'nden çevre ekonomisti Profesör Cameron Hepburn şunları söyledi: "Yenilenebilir kaynaklar, depolamayla birlikte, emisyonlarımızı güvenli seviyelere düşürme konusunda insanlığa en iyi umudu sunuyor.
ZARARLI ETKİLERDEN KORUNABİLİR
"Bunları kullanmaya ne kadar hızlı geçiş yaparsak, küresel ekonomiden o kadar fazla para tasarrufu sağlarız ve kendimizi istikrarsız fosil yakıt piyasalarının zararlı etkilerinden koruruz. WMO'nun çarpıcı bulguları, politika yapıcılara yenilenebilir enerji yatırımlarını ikiye katlamaları için ihtiyaç duydukları tüm teşviki sağlamalı." dedi.