Gebeyken nasıl beslenmeliyim? Gebeyken ne kadar kilo almalıyız? İşte, gebelikte beslenmeye dair ipuçları

Hamile kadınların bu süreçte en çok merak ettiği konulardan bir de beslenme konusu. Bu zorlu ve keyifli dönemde bebeğin sağlığı için hangi besinleri almak gerektiğini merak edenler "Gebeyken nasıl beslenmeliyim?" sorusuna yanıt arıyor. Aslında gebelik döneminde sanıldığı kadar çok yemek yemeye gerek yok. Peki, gebeyken ne kadar kilo almalıyız? Vitamin ve mineraller hangi besinlerde bulunur, hangilerinin takviye edilmesi önerilir? Kadın Hastalıkları, Doğum, Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Telce Ayşen Küçükceran, gebelikte beslenmeye dair ipuçlarını paylaştı...

Gebeyken nasıl beslenmeliyim?

Gebelikte beslenme abartılmaması gereken bir konu, nitekim annenin enerji ihtiyacını karşılayan, bebeğin yeni gelişen dokularına kaynak sağlayan ve lohusalıkta emzirme için enerji sağlayan beslenme gebelik döneminde yeterlidir.

Gebelikteki enerji ihtiyacı gebelik öncesi döneme göre yüzde 17 artar, normal kiloda bir anne adayı için bu günlük ek 300 kcal demektir. Diyetin yüzde 20’si protein, yüzde 30’u yağ ve yüzde 50’si karbonhidrattan oluşmalıdır. Hayvansal proteinlerin yüksek yağ içerdiği ve ek kalori yükü getirdiği bilinmelidir. Önerilen ilk trimesterda (1-14 hafta) gebelik öncesi dönem kadar beslenmek, 2. trimesterda (14-28 hafta) günlük 340 kcal ve 3. trimesterda (28-40 hafta) günlük 452 kcal artırmaktır.

Gebeyken ne kadar kilo almalıyız?

Kilonun boyun karesine bölünmesiyle hesaplanan gebelik öncesi vücut kütle indeksine (VKI) (kilo/boy2) göre;

Normal kilolu (VKI 18.5-24.9): 11.5-16 kg
Aşırı kilolu (VKI 25-29.9): 7-11.5 kg
Obez (VKI >30): 5-9 kg almalıdırlar.

GEBELİKTE BESLENMEYE DAİR İPUÇLARI

Vitamin ve minerallerin anne ve bebek için katkıları nelerdir?

İyi dengelenmiş diyette yeterince bulunduğu için gebelikte rutin takviyesi önerilmeyenler:

Vitamin A: Görme alanı, hücresel büyüme ve gelişmede rol oynar. Yeşil yapraklı sebzeler ve sarı-yeşil meyve-sebzelerde bulunur.
Vitamin B1: Karbonhidrat metabolizmasında görev alır. Süt ve çiğ tahıllarda bulunur.

Vitamin B2: Hücrelerdeki enerjinin açığa çıkmasında görev alır. Yeşil sebzeler, süt, yumurta, peynir ve balıkta bulunur.
Vitamin B6: Kırmızı kan hücreleri sentezinde görev alır, yeşil sebzelerde bulunur.
Vitamin B12: Embriyo gelişirken DNA sentezi ve hücre bölünmesinde önemli rolü vardır. Hayvansal proteinlerde bulunur. Vegan/vejeteryan gebeler hariç rutin takviyesi önerilmez.

Vitamin C: Serbest radikalleri azaltır, kollajen yapımına ve demir emilimine yardımcı olur. Sebze ve meyvelerde bulunur.
Vitamin D: Takviye edilmiş sütlerde bulunur, güneş ışığına maruz kalmak vitaminin dönüşümü için yeterlidir. Bebekte kemik ve deri gelişimi için gereklidir.
Vitamin E: Antioksidandır, hayvansal protein ve yağlarda bulunur.

Vitamin K: Pıhtılaşma faktörlerinin sentezinde gereklidir. Yeşil yapraklı sebzeler, domates, yumurta ve süt ürünlerinde bulunur. Doğum sonrası yenidoğanlara rutin olarak yapılır.
Niyasin: Hücrelerden enerjinin açığa çıkmasında görev alır. Balık, kuruyemiş, kümes havyalarının etinde bulunur.
Kalsiyum: Kemiklerin ana yapıtaşıdır, özellikle 3. trimesterda bebeğin gelişimde önem taşır. Süt ürünleri ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Emilimi için vitamin D de gereklidir.

Fosfor: Kemik yapımı için gereklidir. Annenin bedeni gebeliğe adapte olurken genellik serum fosfor seviyesi aynı kalır.
Çinko: Erken gebelik döneminde büyüme ve gelişme için gereklidir.
Sodyum: Tuzu yeterli olduğunu düşünülen gıdalardan yeterince alınır. İşlenmiş gıdalar veya yüksek sodyum içerikli içecekler sınırlı tüketilmelidir.

İyi dengelenmiş diyetten yeterince alınamadığı için gebelikte rutin takviyesi önerilenler:

Folik asit: DNA sentezi ve hücre bölünmesinde görev alır. Takviye edilmiş tahıllarda, lifli yeşil sebze/meyvelerde ve kuru fasulyede bulunur. Gebelikteki eksikliği annede kansızlık ve bebekte nöral tüp defektine yol açabilir. Rutin takviyesine gebelikte 3 ay önce başlanıp ilk trimester boyunca takviyesi önerilir.

İyot: Bebeğin sağlıklı beyin gelişimi ve tiroid hormonu üretimi için gereklidir. Tuz, süt ürünleri ve bazı ekmeklerde bulunsa da gebelikteki günlük ihtiyaç besinlerden alınandan daha fazla olduğu için takviyesi önerilir.

Demir: Kan hücrelerinin yapımı için gereklidir. Hayvansal proteinler, zenginleştirilmiş tahıllar, kuru fasulyede bulunur ancak gebelikteki artmış ihtiyacın dengelenmiş diyetle yerine konulması mümkün olmadığı için gebelik ve lohusalıkta takviye önerilir.

Standart bir gebelik vitamini neler içerir?

-Demir (30 mg)
-Çinko (15 mg)
-Kalsiyum (250 mg)
-Vitamin B6 (2 mg)
-Folik asit (400 mcg)
-Vitamin C (50 mg)
-Vitamin D (5 mcg)

İyi dengelenmiş bir diyet demir ve folik asit hariç genellikle gebelikteki tüm vitamin ve mineraller için yeterlidir. Gebelik vitaminleri her hasta için gerekli olmasa da herkese rutin verilir. Bunun sebebi beslenmesi iyi olmayan bir anne adayının kolaylıkla ayırt edilememesidir.