NASA'nın Mars'ta yaşam arayışı henüz sona ermedi; gezgini, mikrobiyal yaşama ev sahipliği yapmış olabilecek eski bir gölün kanıtını buldu. Perseverance gezgini, Jezero Krateri'ni araştırıyor ve burada suyun biriktirdiği çökeltileri tespit ederek, oluşumun üç milyar yıl önce suyla aktığı yönündeki spekülasyonları doğruluyor.
YAŞANABİLİR OLDUĞÜU FİKRİ GÜÇLENDİ
Araba büyüklüğündeki altı tekerlekli makine, kraterin görüntülerini yakaladı ve bilim adamlarının, 'neredeyse bir yol kesimine bakıyormuş gibi' 19,8 metre kaya katmanlarının enine kesit görünümünü görmelerine olanak sağladı. Bulgular, önceki çalışmaların uzun süredir öne sürdüğü soğuk, kurak ve cansız Mars'ın bir zamanlar sıcak, ıslak ve belki de yaşanabilir olduğu fikrini güçlendirdi.
SU AÇISINDAN ZENGİN MİNERALLER
Bilim adamları, daha önce havzada su açısından zengin mineraller bulmaları nedeniyle gezicinin görevi için Jezero Krateri'ni seçtiler. Kızıl Gezegenin çevresinde dönen Mars Yörünge Keşif Aracı da kraterin yalnızca su varlığında oluşan kil içerdiğini ortaya çıkardı. Ancak ekip, Perseverance'ın son kanıtlarının havzada su aktığını kanıtladığını söyledi.
EŞİT ŞEKİLDE DÜZ DEĞİLDİ
Bulgular, Mars yüzeyinin altına 10 santimetre aralıklarla radar dalgaları gönderen ve yüzeyin yaklaşık 19,8 metre altındaki derinliklerden yansıyan darbeleri ölçen Perseverance'ın cihazı kullanılarak ortaya çıkarıldı. Bilim insanları çökeltilerin derin tabanını görebildiler ve iki erozyon döneminin ortasında iki farklı çökelti dönemi buldular. Kaliforniya Üniversitesi (UC)-Los Angeles ve Norveç'in Olso Üniversitesi'ndeki ekip, deltanın altındaki krater tabanının eşit şekilde düz olmadığını fark etti.
SUDAN KAYNAKLANAN EROZYON
Bu, yalnızca göl çökeltilerinin birikmesinden önce sudan kaynaklanan erozyonun meydana geldiği anlamına gelebilir. Radar görüntüleri, çökeltilerin tıpkı Dünya'daki göllerde biriken çökeltiler gibi düzenli ve yatay olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar duyuruda, daha önceki çalışmalarda göl çökeltilerinin varlığından şüphelenildiğini ancak bu araştırmayla doğrulandığını belirtti.
İKİNCİ BİR ÇÖKELME DÖNEMİ
Göl seviyesindeki dalgalanmalar, nehrin bir zamanlar göle kadar uzanan geniş bir delta biriktirmesine izin verdiğinde, şimdi nehrin ağzına daha yakın bir yerde aşınarak ikinci bir çökelme dönemi meydana geldi. UCLA Dünya profesörü, baş yazar David Paige şunları söyledi: 'Kaya kayıtlarında korunduğunu gördüğümüz değişiklikler, Mars ortamındaki büyük ölçekli değişikliklerden kaynaklanıyor
"BU KADAR ÇOK KANIT GÖRMEK HARİKA"
"Bu kadar küçük bir coğrafi alanda değişime dair bu kadar çok kanıt görebilmemiz harika, bu da bulgularımızı tüm krater ölçeğine genişletmemize olanak sağlıyor." dedi. Keşif, Perseverance'ın 10 Mayıs ile 8 Aralık 2022 tarihleri arasında krater tabanı boyunca seyahat ettiği sırada yapıldı. Gezici, yörüngeden Dünya'da bulunan nehir deltalarına benzeyen örgülü, tortul benzeri özelliklerden oluşan bitişik bir genişliğe doğru gidiyordu.
YÜZEYİN ALTINA BAKMAK GEREKİYOR
Page, "Yörüngeden bakıldığında bir grup farklı birikinti görebiliyoruz, ancak gördüğümüz şeyin orijinal durumu mu yoksa uzun bir jeolojik hikayenin sonucunu mu gördüğümüzden emin olamayız" dedi. 'Bu şeylerin nasıl oluştuğunu anlatmak için yüzeyin altına bakmamız gerekiyor.' dedi. Perseverance, seyahat arkadaşı Ingenuity helikopterini yanında taşıyarak 30 Temmuz 2020'de fırlatıldı.
ANTİK YAŞAM BELİRTİLERİ
Perseverance, 220 metre derinliğindeki kraterin içinde antik yaşam belirtileri bulma göreviyle 18 Şubat 2021'de Jezero'nun üssüne indi. Gezici hala hayatta ve iyi durumdayken, Ingenuity, kanatlarının 'bir veya daha fazlasına' zarar veren bir kazanın ardından artık tozlu arazide oturuyor.
İLETİŞİMİ KAYBETTİ
Minik helikopter 18 Ocak'ta havalandı ancak komuta ekibiyle iletişimi kaybetti ve iletişim yeniden sağlandığında aracın kanatlarından birinde hasar görüldü. Ingenuity, 2023'te ilk inişinde 30 gün boyunca beş adede kadar deneysel test uçuşu gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştı.
14 KAT DAHA FAZLA MESAFA KAT ETTİ
Ancak 85 milyon dolara mal olan helikopter, 72 uçuşla beklentileri aştı ve iki saatten fazla toplam uçuş süresi kaydederek planlanandan 14 kat daha fazla mesafe kat etti. Veriler, helikopterin maksimum 40 feet yüksekliğe ulaştığını ve son ölümcül uçuşunda saniyede 3,3 feet hızla alçalmaya başlamadan önce 4,5 saniye havada kaldığını gösterdi.