Öğrenciler ve aileler dikkat! Üniversite giriş sınavı yaklaşıyor: İşte uzmanından sınav kaygısıyla baş etmenin püf noktaları

21 Haziran 2025 tarihinde gerçekleşecek olan üniversite sınavına az bir süre kaldı ve tam 3 milyon 120 bin kişi TYT ve AYT oturumlarına girerek hayatlarını belirleyecek. Bu sınav sürecinde birçok öğrenci, sosyolojik ve psikolojik bakımdan destek alması gerekiyor. 

Uzm. Sosyolog & Eğitimci Musa Emre Erbi, sınav sürecinde gençlerin kafasına takılan sorular başta olmak üzere sınava az bir süre kala neler yapılıp yapılmayacağı konusunda tv100.com'a özel açıklamalarda bulundu. 

Erbi, ’Sınava ortalama 2 hafta kaldı ve birçok öğrencinin panik olduğunu görmekteyim. Kimi öğrenci mezuna kalarak 2, hatta 3 yıl dirsek çürüterek hayallerini gerçekleştirmek istiyor. Kimi adayın aileleri tarafından baskı altında olduğunu görerek sosyolojik ve ruhsal travmalara sebep olmakta. Bu yüzden öncelikle sınava girecek aday ve ailelerin öncelikle sakin kalmalarını önermekteyim’' dedi.

KONU TEKRARLARINI BIRAKMAMALILAR

"Sınava 2 hafta kaldığı için konuları bırakma gibi yanlış yapmamalılar. Eksik konu varsa onlara çalışılmalı, konular tamamlanmışsa önemli konulara tekrardan göz atıp imkanları varsa özel ders veya videolar ile üstünden geçmeliler. Ancak tekrar etmek deyince hemen hemen bütün öğrenci bir konuyu roman okur gibi üzerinden geçmek olarak algılamaktadır fakat bu çok yanlış. Tekrardan kastım test çözmek. Evet, tekrar edilecek konu hangisi ise bol bol farklı kaynaklardan soru çözülmeli. Bununla da yetinilmemeli. Şartlar el veriyorsa varsa odalarında yalnız başına yüksek sesle konu tekrar edilip üzerinde durulmalı ki uzun süreli belleğe işlenerek hafızalarda kalıcı iz oluştursun. Bu çalışma süreci sınava son bir gün kala yani 20 Haziran tarihine kadar devam etmeli fakat haftada 1 günü kendilerine ayırıp dinlenmeliler."

AİLELERE ÖNERİLER

"Aile, çocuklar ve gençlerin şekillenmesinde sosyal bir okul kurumudur. Ebeveynlerin ruh ve sosyal durumları, alışkanlıkları nasılsa çocuklarda da o şekildedir. Bu yüzden ailelere önerim öncelikle sakin olmaları. Sınav, öğrencilerin hayatlarını belirlese de bu hayatın ve hayallerin sonu değil, başlangıcıdır.  Gençleri bu dönemde gerek bölüm tercihinde gerekse doğru çalışma metotları bakımından  acele ettirmeden uzmanlar eşliğinde doğru adımlarla hedef ve yollar sunulmalıdır. Ailelerin en ufacık panik ve stresli davranışları gençlerin ne yazık ki yanlış tercihler ile geri dönülmez hatalara sürüklenebileceğini unutmayalım. Bu yüzden ailelere önerim; tavsiyelerden, öğütlerden uzak durmaları. Bu demek değil ki hiç fikir vermeyeceğiz. Elbette vereceğiz ancak belirli ölçülerde. Gençler zaten sınav stresi ve hayat kaygıları ve bunların üzerine bir de kimlik karmaşası eklendiğinde çıkmaz hallere bürünebilmektedir. Bunların üzerine ailelerin baskı ve telkinleri gençleri bunaltmakta ve sınav sürecinden uzaklaşmaya varıncaya kadar sorunlar yaşanılabilmektedir. Tatlı sert bir biçimde gençlerin fikirlerine saygı duyup, farklı fikir ve tercihler gençlerin önüne sunarak demokratik ve hoşgörülü bir iletişim becerisi geliştiriniz. Böylelikle sınav haftasına günler kala bu stresli dönemi daha rahat geçirebilme imkanı bulabilirsiniz."

ODAKLANMA SORUNU YAŞAYAN ÖĞRENCİLER NE YAPMALI?

"Öncelikle telefon gibi uyarıcı materyallerden uzak durulması gerekmektedir. Her gün sosyal medyada karşımıza çıkan görsel içerikli videolar, gelen çağrı ve mesajlar ile odaklanma becerilerimizi gün geçtikçe kaybediyoruz. O yüzden sınav dönemlerinde olabildiğince telefon kullanma alışkanlığı günde ortalama 1 saati geçmemeli. Telefon bağımlılığından kurtulmanın yanı sıra kitap okuma alışkanlığını günlük olarak kazanmak, çengel bulmaca gibi bulmacalar çözmek ve mutlaka sınava günler kala sabah 10.00’da deneme sınavı uygulamasının yapılması ihmal edilmemelidir."

SINAV GÜNÜNDE VE BİR HAFTA ÖNCESİNDE YAPILMALI?

"Sınav gününden başlayacak olursak öncelikle sade bir kahvaltı edilmeli. Yağ, ağır gıdalar(örneğin sucuk, salam, margarin vb.) uzak durulmalı. Bunların yanı sıra sınav günü dahil olmak üzere son bir hafta kala rutin hayatınızda yemediğiniz gıdaları vücudunuza sokmayın. Sağlıklı ve doğal beslenin. Cips, kola, şekerlemeleri asla ağzınıza sürmeyin çünkü bu gıdalar sağlığa zararlı olduğu gibi alerjik reaksiyonlara sebep olabilmektedir. Sınav günü özellikle kahvaltıdan sonra sıvı tüketmemeye özen gösterilmeli ki sınav sürecinde lavabo ihtiyacınız olmasın. Çünkü bilinmelidir ki sınav anında lavaboya gitme eylemi sınavın iptal olmasına sebep olmaktadır.  Sınav günü kahvaltıdan hemen sonra alerjiniz yok ise bir fincan sade Türk kahvesi içmek sınav adaylarını dinç tutarak, stresten uzaklaşmak ve sakinleşmenize yardımcı olacaktır."

KIYAFET TERCİHİ ÖNEMLİ

"Kıyafet konusunda oldukça rahat giyinilmeli. Pantolondan ziyade metal takılardan uzak duracak eşofman, sade pamuklu tişörtler giymek sınav anında daha rahat soru çözmenize yardımcı olacaktır. Gömlek ve pantolonu önermememin sebebi özellikle dikkat problemi yaşayan öğrenciler, Haziran ayının sıcak döneminde terlemek ve vücudu sıkması kaçınılmazdır. Bu da soruları çözmekte güçlük çıkaracaktır. O yüzden rahat, salaş ve düz kıyafetler giyilmeli. Takı, elektronik kartları da yanınızda taşımamaya özen gösterin, yasak olduğunu unutmayınız."

"BEN YAPAMIYORUM, HERKES HIZLICA ÇÖZÜYOR" KAYGISI

"Sınav anında ise çok fazla endişeye kapılmamak için etrafınızı ve diğer öğrencileri kontrol etmeyiniz. Eğer dikkatinizi dış çevreye verirseniz sorulara odaklanmanızı zorlaştıracak ve ‘’ben yapamıyorum, herkes hızlıca çözüyor’’ gibi endişeye maruz kalmış olacaksınız. Yapamadığınız soruları tekrar tekrar okumayın ve başka soruya geçiniz. Boş bıraktıklarınızı sınav sonuna bırakırsanız daha rahat ve özgüvenli bir şekilde soruları çözeceğinizi göreceksiniz. Bunların yanında sınav anında çok fazla odaklanma ve kaygı problemi yaşarsanız çok kısa nefes egzersizi yapabilirsiniz. Nef egzersizi tekniğinde gözünüzü 10-15 saniye boyunca kapatıp nefes alıp vermek, rahatlamanıza ve sorulara daha iyi odaklanmanızı sağlayacaktır."