Rap Müzik Kadını Mı Aşağılıyor?

Müzik eleştirmenleri bu durumu değişik nedenlere bağlıyorlar. Rap müziğin de toplumdaki gerçeklerin bir yansıması olduğunu söyleyenlerin yanı sıra kopyacılık eleştirisi getirenler de var.

Müzik eleştirmeni Kenan Behzat Sharp'a göre, Rap müziğin DNA'sında haksızlığa isyan olmasına rağmen Türkiye'de bazen cinsiyetçilik ve kadın nefretinin bir parçası olabiliyor.

Sharp konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede şunları söylüyor: "Toplumda cinsiyetçilik ve kadın nefreti baskınken ana akım bir müzikte aynı şeylerin olması şaşırtıcı değil.  Oysa rap’in DNA’sında haksızlığa isyan var ve ilk ortaya çıktığı yer olan Amerika’dan Türkçe Rap’in ilk adımlarını attığı Almanya’ya kadar her yerde, yerleşmiş bütün eşitsizliklere karşı savaşan da bir müzik. Maalesef Türkiye’de 'Radyo Rap’i diyebileceğimiz tarzda müzik yapanların çoğu bu tarihten habersiz."

"Ama son iki yıldır Türkiye’nin daha yeraltı, sanatsal ve bilinçli rap sahnesinde bile “o..spu,” “k..pe,” “s..tük” gibi sözcükleri içeren şarkı sözlerinin arttığı görüyorum. Bu durum bazen apaçık bir feminizm karşıtlığını gözler önüne seriyor, Khontkar adlı rapçinin 2020’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün tam öncesinde “Sürtüğe Bak” adlı şarkısını çıkarması gibi. Bu açıkça kadın düşmanı olan tavrına rağmen sağlam bir dinleyici kitlesi var. Onun dışında Şam adlı rapçi gibi gerçekten yaratıcı, deneysel ve bilinçli MC’lerin bile son zamanlarda mizojiniye yönelmesi son derece üzücü. Sanırım bu rapçiler avangard kalmak için, Amerika’da trap sonrasında oluşan alt-janralardaki bazı temaları ve hitap şekillerini kopyalıyorlar."

Fakat Amerika ile Türkiye arasında bu sözcüklerin bambaşka tarihleri var ve toplumsal dinamikler son derece farklı. Amerikan rap müziğindeki ‘hoe’ ve ‘bitch’ kelimelerini buraya birebir uyarlamak isteyip ‘o..spu’ veya ‘s..tük’ dediğinizde aynı şeyi ifade etmiş olmuyorsunuz. Türkiye’de bu kelimelerin bambaşka bir ağırlığı, ahlaki bir bagajı var çünkü. Ayrıca bazen iddia edildiği gibi “o..spu” veya “s..tük” demek sanatsal cüretkarlık veya provokatiflik olarak nitelendirilemez. Olayın politik tarafını bir kenara bırakalım, sırf sanatsal anlamda cinsiyetçilik sıkıcıdır, klişedir, kolaya kaçmak demektir. Türkiye’ye ve dünyaya baktığınız zaman, mizojini veya kadın nefreti kadar bayık ve ana akım bir şey var mı?

"Rapçiler seksten konuşmasın demiyorum ayrıca. Hayatımızda var olan her konu müziğe girebilir tabii ki, buna seks de dahil. Ama yaratıcılığı geçtim, onların yaptığı erotik bile değil. Ezhel’in ‘Küvet’ şarkısına bakılabilir mesela, sözler son derece açık saçık ama bir tane bile aşağılayıcı söz yok. Böyle bin tane örnek var. Rapte iyi lirik şaşırtmak, dinleyiciye yeni bir perspektif kazandırmak için var, ezberi tekrar etmek için değil.”

Rap müziğin özellikle cinsiyetçi olduğunu düşünmüyorum. Hegemonik dediğimiz şey hayatın her köşesinde mevcut, en avangard rapçilerden İbrahim Tatlıses veya Mehmet Ali Erbil’e kadar.”

Yeni medya, medya ve toplumsal cinsiyet üzerine çalışmalar yapan Üsküdar Üniversitesi Doç. Dr. Bahar Muratoğlu Pehlivan ise özellikle müziğin içersindeki mesajların toplumların dünyayı algılama biçimi üzerine etkisine vurgu yapıyor.

Doç. Dr. Bahar Muratoğlu Pehlivan, konuyla ilgili şunları söylüyor: “Müzik gibi kültürel içerikler, gerek çocukluk döneminde zihnimizdeki şemaların oluşmasında, gerekse de var olan şemaların pekiştirilmesinde etkili faktörlerdir. Müziğin içerisindeki mesajlar, özellikle belirli müzik tarzlarının yoğun olarak dinlendiği ve yaşam biçiminin bir parçası olarak kabul edildiği topluluklarda, değerlerin oluşmasında ve dünyayı algılama biçiminde etkili olabilir. "

Toplumsal cinsiyet ile ilgili tektipleştirilmiş, eşitsizliği destekleyen, ayrımcı ifadelerin belirli bir müzik türü içerisinde yoğun olarak kullanılmasının, bilhassa söz konusu müzik türüne ilgi duyan ergenleri ve gençleri etkilediğini söylemek yanlış olmayacaktır. Gerek medyada ve müzik dışındaki diğer kültürel içeriklerde, gerekse de toplumsal yaşamda halihazırda sıklıkla maruz kalınan cinsiyetçi tutumların yanı sıra, müzik içerisine yerleştirilmiş benzer mesajların varlığı; toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve kalıp yargıları destekleyerek yeniden üretmektedir.”

Haber kapsamında incelediğimiz rapçiler ve sözleri

2006 Norm Ender-Eksik Etek “Eksik etek bunu herkes duysun Babana da söyle sana koca bulsun”

2009 Musa- Çek Git Bebeğim "Canımı verirdim senin için yalanmış dolanmış / koynumda beslediğim bir yılanmış / sevip kıyamadığım bebeğim bir nankörmüş”

2010 Arsız Bela- Yüzüğü Takmış Evleniyor “Kahpe dört yılım heba oldu. Nasıl kıydın sen bana. Yüzüğü takmış evleniyor bakın şu kahpe”

2011 Dj Akman-Beddua “Beddualar bile az gelir sana”

2017 Norm Ender-Kezban "Hadi ne yaparsan yap farketmez ama Tam dokuza sekiz kezbansın Bütün şarkıda sana sövsem bile İstem dışı oynar o göbeceğin"

2019 Keişan x Anıl Piyancı - Ne Bakıyon Dayı Dayı "Cebimizde taşıyoruz parayı. Görüyo'sun yanımda motor gibi manitayı"

2020 Khontkar - Sürtüğe Bak "Sürtüğe bak (bak, bak) Sürtüğe bak (bak, bak) İstiyo beni (istiyo o) O sürtüğe bak"