Çavuşoğlu Ukrayna-Rusya krizine ilişkin açıklamalarda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminin dünyayı şoke ettiğini söyleyen Çavuşoğlu, "Ateşkesin tesis edilmesi için çok çaba sarf ediyoruz" dedi.

Yarın Ukrayna ve Rusya'nın ikinci tur müzakeresinin birkaç gün ertelenebileceğini belirten Çavuşoğlu, ilkesel bir tutum sergilediklerini, Rusya'nın temsil hakkının sona ermesinin bir yararı olduğuna inanmadıkları için ihraç oylamasında 'çekimser' oy kullandıklarını ifade etti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Habertürk TV'de açıklamalarda bulundu. Çavuşoğlu, Rusya'nın 27-28 Şubat'ta boğazlardan savaş gemisi geçirmek istediğini, ancak Türkiye'nin dostane bir şekilde ricası üzerine bundan vazgeçtiğini açıkladı.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

"İşin doğrusu gerginliğin sürekli arttığını görüyoruz. Sadece Ukrayna-Rusya arasında Rusya-NATO ve Rusya ABD arasında. Diyalog sürecinde NATO ile Rusya arasında diyaloğun devam etmesi konusunda. Sonuçta karşılıklı mektup değişimi oldu. Toplantılar oldu. Saldırıyla ilgili endişelerimiz artınca özellikle her iki ülke nezdinde de temaslarımız oldu. Bu saldırı başlamadan 1 gün önce sayın Cumhurbaşkanımız Putin'le görüşmüştü telefonla. İki lideri bir araya getirme düşüncesini iletmişti.

Sayın Putin de bunları dikkate alacağını sayın Cumhurbaşkanımıza söylemişti. Bazı bilgilere göre sadece Donbass bölgesine saldıracaktı. "Topyekün işgal edecek" diyenler de vardı. Genel kanaat Donbass bölgesine yönelik, saldırıdan iki gün önce iki bölgenin bağımsızlığını tanıyınca o bölgeye yönelik müdahale olacağı idi.

"Müzakere ertelenebilir"

İki ülke arasında müzakerelerin başlamasını telkinlerimizi ilettik. En son Ukrayna'ya yerin önemli olmadığını, elbette İstanbul'u Ukrayna tercih ediyordu. Biz memnuniyetle ev sahipliği yaparız ama şu aşamada yerin önemi yok. Orta yol buldular. Sınırın Belarus kenarında, nehrin kenarında ilk görüşmeyi yaptılar.

Şu anda taraflarla görüşüyoruz, genel bilgi alıyoruz. Son yaptıkları açıklamada bunu gizli götüreceklerini söylediler. İlk toplantıdan bir netice çıkmadığını biliyoruz. Sonuçta müzakere heyetine katılanları tanıyoruz. Oradan alınan mesajlar liderler düzeyine, başkentlere taşındı. İkinci toplantı konusunda zemin yokluyorlar. Biz olmasını arzu ederiz ama öyle görünüyor ki yarınki toplantı bir iki gün ertelenebilir. Bundan sonra müzakerelerin sonuç odaklı olmasını arzu ediyoruz. Ateşkesle sonuçlanacak müzakere olması lazım.

"İlkesel tutum sergiliyoruz"

Siyasi konuları müzakere etme bakımından yeterince zamanları olacaktır. Şimdi acil olan ateşkes. Çatışmalar, bombardımanlar devam ederken bir netice çıkmaz. Önce ateşkes diyoruz.

Sonuçta Türkiye taraf tutmak zorunda değil. Elbette NATO üyesi. NATO'nun kararlarına uyan ve katkı sağlayan ülke. Türkiye ilkesel tutum sergiliyor. Görüş ayrılıklarına rağmen her iki ülkeyle işbirliğini geliştiren ülkeyiz. Savaş olduğu zaman taraf tutmak zorunda değiliz; tam tersi savaşın sona erdirilmesinde her iki tarafta eşit bir şekilde diyalog kurabilen ülkeyiz. Taraf tutma lüksümüz yok. Bir şey yanlışsa onu söylemek durumundayız. Rusya'nın saldırısı uluslararası hukukun ihlalidir. Şu anda insani dramlar var. Bu yanlışları kim yaparsa yapsın biz bunu açıkça söyleriz. Başka krizlerde de ilkesel tutumumuzu sergiledik.

"Çekimser oy kullandık"

Burada Türkiye'nin takındığı tavırda çelişki yok. BM Güvenlik Konseyi'ne giden karar tasarısında biz eş sunucuyduk. Aynı şekilde BM Genel Kurulu'nda bir acil özel oturum başladı. 2 Mart'ta Rusya'nın Ukrayna konusu konuşulacak. Burada da taslak karar tasarısını yazan grubun içinde olduk. NATO'da tavrımız açık ve net. Aynı şeyi Avrupa Koınseyi'nde yaptık. 23 Şubat'ta tepkimizi gösteren Ukrayna'yı destekleyen karara biz de destek verdik.

İlkesel tutumumuzun sebebini anlatıyorum. 24 Şubat'ta yine saldırıdan sonra Rusya'ya yönelik kınama, ağır ifadeler içeren, yaptırım olabileceği ifade eden tasarıya evet dedik. 25 Şubat'taki karara neden çekimser oy kullandık? O kararda Rusya'nın temsil hakkı sona erdiriliyor. Rusya'nın o örgütteki temsil hakkını askıya alan ya da tamamen kaldıran bir girişim var mı? Bu kadar diyalogdan, müzakereden bahsettik. Sonuçta Rusya'nın buradan atılması demek Rus vatandaşların AİHM'e gidememesi demektir. Buradan bağları kopardığınız zaman bunun faydası ne olacak? İkinci seçenek ortak tamamlayıcı sürecin başlatılması. Yoğun ve etkin diyaloğun başlatılması. Bu seçenek maalesef tercih edilmedi.

"5 bin 580 vatandaşımızı tahliye ettik"

Ukrayna'da riskli bölgeler var. Bunlardan bir tanesi Harkov. Biz 12 Şubat'tan itibaren duyurularımızı yaptık, vatandaşlarımıza ulaştık. Aslında 12 Şubat'ta biz 16 bin kişiye telefon ve sms ile ulaşmışız. Daha tanıma kararından 10 gün önce. Birçok öğrenci kardeşimiz, vatandaşımız katıldığı programlarda bunu söyledi. Özellikle doğu bölgelerinden ayrılmasını istedik vatandaşlarımızdan. Telefonla tek tek izah ettim. 22 Şubat'ta ayrılmalarını söyledik. 22 Şubat'ta THY ek seferi düzenledik. Maalesef sadece 4 bilet satıldı. Ek sefer için 220 dolar THY fiyat belirlemişti. 12 Şubat'tan itibaren THY geniş gövdeli uçaklar gönderdi. THY; Pegasus, Anadolu Jet'in savaştan önce 110 seferdi. 12 Şubat'tan itibaren vatandaşlarımızı uyardık gitmemeleri konusunda. Maalesef 4 tane bilet satıldığı için THY iptal etti.

Savaşın başlamasına kadar uyarılarımızla 5 bin kadar vatandaşımız Ukrayna'yı terk etti. Hava savası kapandı, karadan tahliyeleri başlatalım dedik. İlk gün ciddi kaos vardı, otobüslerle 25 Şubat'ta tahliyeleri başlattık. Bugün 3 noktadan kalkan trenlerimizle birlikte güzergah üzerinde farklı şehirlerde durarak vatandaşlarımızı aldılar. Yola çıktı şimdi trenlerimiz. Toplamda bugün itibariyle yola çıkan vatandaşlarımızla 5 bin 850 vatandaşımızı tahliye ettik ve ediyoruz.

"7 bin vatandaşımız orada"

Bunlar Romanya sınırına geliyor. Orada bekleyen otobüslerimiz vatandaşlarımızı Bükreş'e getiriyorlar. Bükreş'ten de THY ile konuştuk, düzenlemelerimizi yaptık. İlgili ülkelerde büyükelçilerimizle toplantımızı yaptık. Görev dağılımını yaptık. THY ile Bükreş'ten hızlı bir şekilde getireceğiz. Otobüslerimiz shuttle yapacaklar. Odessa'dan da mutlaka ayrılın dedik. 2 otobüs doldu. Üçüncü otobüse 30 vatandaşımız geldi. 140 vatandaşımız Odessa'dan tahliye edildi. 2 bin 200 vatandaşımız sınırdaki elçilerimizin destekleriyle ayrıldı. Bugün 8 bin 50 vatandaşımızı tahliye ettik. Yaklaşık 20 bin vatandaşımız vardı. Her gün tahliye ilgili rakamlar değişiyor. Bizim tahminimizce 7 bin vatandaşımız halen orada. Yarından itibaren aynı gayretleri göstereceğiz.

Burada Ukrayna demiryolları yetkililerinden bu trenlerle ilgili sürekli çalışma yapıyoruz, fakat saatini alamıyoruz. Orada karmaşa var. Ücretini ödüyoruz. Saati belli olduktan sonra vatandaşlarımıza duyuruda bulunuyoruz. Ukrayna'daki vatandaşlarımızdan rica ediyoruz, duyurularımızı, misyonlarımızın duyuralarını takip edin.

Bugün Kiev, Harkiv, Odesa, Zaporijya ve Lviv’den Can #Azerbaycan vatandaşlarının da dahil olduğu 2604 kardeşimiz daha yola çıktı. Böylece tahliye ettiğimiz vatandaşlarımızın sayısı 8050 oldu. 🇹🇷

Vatandaşlarımızın güvenli tahliyesi için planlamalarımız devam ediyor. pic.twitter.com/qj3xM6hPUx
— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) March 1, 2022

Çavuşoğlu Rusya Ukrayna