Binlerce yıldır çözülemeyen gizemli bir yazı, şimdi tarihin en büyük ödüllerinden biriyle gündemde. İnsanlık tarihinin karanlık sayfalarında saklı kalan bu yazıyı deşifre etmeyi başaran kişi, tam 1 milyon dolar kazanacak.
YAZININ ÇÖZÜLMESİ İÇİN KESİNİN AĞAZI AÇILDI
Hindistan’ın Tamil Nadu eyaleti, İndus yazısının çözülmesi için rekor düzeyde bir ödül açıkladı. Bu yazı, insanlığın bilinen en eski uygarlıklarından biri olan İndus Vadisi Uygarlığı’na ait.
Kil ve küçük taşlar üzerine kazınmış kısa işaretlerden oluşan bu yazı, insanlık tarihinin en eski ve en büyük arkeolojik gizemlerinden biri olarak görülüyor.
TÜM ÇALIŞMALARA RAĞMEN ÇÖZÜLEMEDİ
İndus yazısı, bugüne kadar yapılan tüm çalışmalara rağmen çözülemedi. Yazıtlar genellikle mühürler ve seramik parçaları üzerinde yer alıyor.
Her satırda ortalama beş işaret bulunan bu kısa metinler, düzenli ve dikkatli bir şekilde kazınmış olmasına rağmen hâlâ tam olarak anlaşılamadı.
ÇÖZÜMÜNÜN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL METİNLERİN KISA OLMASI
Bilim insanları, bu işaretlerin sesleri mi yoksa kelimeleri mi temsil ettiğini belirlemekte zorlanıyor. Araştırmaların önündeki en büyük engel, metinlerin kısa olması ve “iki dilli” bir örneğin bulunmaması. Rosetta Taşı benzeri bir çözümleme aracı bulunmadığı için uzmanlar yalnızca semboller arasındaki desenler üzerinden ilerliyor.
Tamil Nadu yönetimi, yazıyı çözen kişi veya kuruluşa 1 milyon dolar nakit ödül verileceğini açıkladı. Yarışma hem akademisyenlere hem de amatör araştırmacılara açık olacak. Nihai değerlendirmeyi arkeoloji uzmanları yapacak.
METNİ ÇÖZENE 1 MİLYON DOLAR ÖDÜL VERİLECEK
Eyalet Başbakanı yaptığı açıklamada, “Arkeoloji uzmanlarının onaylayacağı biçimde metni çözen kişi ya da kuruluşa 1 milyon dolar ödül vereceğiz” ifadelerini kullandı.
Bu adım, bilimsel kanıt temelli ilerlemeyi teşvik etmeyi amaçlıyor. Güney Hindistan’daki çanak çömleklerdeki grafiti izlerinin, İndus işaretleriyle yüzde 60 oranında benzerlik gösterdiği tespit edildi.
Bu durum, antik dönemlerde kültürel etkileşimlerin yaygın olduğunu ortaya koyuyor. Ancak bu benzerlik, dilin çözülmesi için tek başına yeterli değil.
YAZININ BELİRLİ BİR KURALLAR SİSTEMİNE DAYALI OLDUĞU KEŞFEDİLDİ
Bilgisayar bilimcileri de işaretlerin sıklığını ve dizilimini analiz ederek, yazının rastgele semboller değil, belirli bir kurallar sistemine dayalı bir dil olduğunu gösterdi.
Uzmanlara göre, bir çözümün geçerli sayılabilmesi için belirli ölçütlerin karşılanması gerekiyor. Çözümün yüzlerce farklı yazıtta aynı şekilde uygulanabilmesi, hasarlı metinlerde eksik işaretleri doğru biçimde öngörebilmesi gerekiyor.
BİRÇOK TESTEN VE AŞAMADAN GEÇEREK KARAR VERİLECEK
Ayrıca, yazım ve sıra kurallarına uygun olması ve arkeolojik bulgularla desteklenmesi şart koşuluyor. İki dilli bir metin bulunmadığı sürece doğrulamanın yalnızca iç tutarlılık ve bağımsız testlerle yapılabileceği belirtildi.
İndus Vadisi Uygarlığı, yaşadığı dönemde şehir planlaması, kanal sistemleri ve ticaret ağıyla dikkat çekiyordu. Bu uygarlığın kullandığı yazının çözülmesi, antik dünyanın ticari, sosyal ve kültürel yaşamına ışık tutabilir.Ayrıca, bu yazının Dravid dillerinden biri mi yoksa tamamen farklı bir dil mi olduğu da ortaya çıkacak. Binlerce yıldır çözülemeyen bu gizem çözüldüğünde, sadece bir ödül değil, tarihin en karanlık dönemlerinden biri de aydınlatılmış olacak.
Ayrıca, bu yazının Dravid dillerinden biri mi yoksa tamamen farklı bir dil mi olduğu da ortaya çıkacak. Binlerce yıldır çözülemeyen bu gizem çözüldüğünde, sadece bir ödül değil, tarihin en karanlık dönemlerinden biri de aydınlatılmış olacak.