Türkiye'de ev sahipleri ile kiracılar arasındaki anlaşmazlıklar sadece kira fiyatlarıyla sınırlı değil.
Ev sahipleri, kiracıların evde oturduğu sırada evde meydana gelen sıkıntıları gidermek istemiyor. Ancak bunlar tamamen ev sahibinin sorumluluğunda.
Oysa Türk Borçlar Kanunu (TBK), bu tür giderlerin önemli bir bölümünü ev sahibinin sorumluluğuna yerleştiriyor.
Uzmanlara göre hem kiracıların hem de ev sahiplerinin bu ayrımı doğru yapması büyük önem taşıyor.
Türk Borçlar Kanunu'na göre ev sahibinin temel görevi, kiralanan yeri sözleşme boyunca "kullanıma elverişli" durumda tutmak.
Bu kapsamda yapısal özellik taşıyan, maliyeti yüksek ve konutun işlevselliğini doğrudan etkileyen onarımlar ev sahibinin yükümlülüğünde bulunuyor.
Tesisatın yenilenmesi, kombi veya ısıtma sistemlerinin değiştirilmesi, çatı ve dış cephe tamiratları, asansörün kapsamlı bakımları gibi masraflar bu kapsama giriyor.
Uygulamada kimi ev sahiplerinin tadilatları geciktirdiği ya da masrafları üstlenmekten kaçındığı durumlarla karşılaşılabiliyor.
Yaşam güvenliğini veya konutun kullanılabilirliğini etkileyen bir sorun ortaya çıktığında kiracı zorunlu harcamayı kendi bütçesiyle yapmak zorunda kalırsa, ödediği tutarı ev sahibinden geri alma hakkına sahip oluyor.
Kanun bu tür ödemeleri "zorunlu masraf" olarak tanımlıyor ve iade edilmesini zorunlu kılıyor.
YAPILAN HARCAMALARI KİRADAN DÜŞÜN
Yargıtay kararlarında ise kiralanandaki ayıp giderilmeden ev sahibinin sorumluluktan kaçamayacağı, kiracının zorunlu tamir için yaptığı ödemenin ev sahibi tarafından karşılanması gerektiği ve yapılan harcamanın kira bedelinden düşülebileceği.
Çatı akması, elektrik sisteminin tamamen yenilenmesi, kombinin işlevini yitirmesi gibi örnekler, bu maddi yükümlülüğün ev sahibine ait olduğunu açık şekilde gösteriyor.
Uzmanlar, kiracıların cebinden çıkan her zorunlu harcamanın belgelendirilmesi gerektiğini, gerekirse noter üzerinden ihtar çekilmesinin süreci kolaylaştıracağını belirtiyor.
Kiracı zorunlu bir gideri kendi bütçesinden karşılamışsa, ev sahibinin bunu iade etmesi hem kanuni bir zorunluluk hem de kira ilişkisinin doğal gereği olarak görülüyor.
EV SAHİBİ BUNLARI YAPTIRMAK ZORUNDA
Çatı akması (tüm çatı tamiri)
Çatı izolasyonu (su yalıtımı)
Çatı oluk + iniş boruları değişimi
Bina dış cephe boyası
Dış cephe mantolama / ısı yalıtımı
Bina demir korkulukların pas ve boya yenilemesi
Apartman giriş kapısı (ana kapı) tamiri/değişimi
Apartman kapı otomatiği ve görüntülü diafon sistemi
Asansör tamiri, bakımı ve yıllık kontrolü
Asansör kabin ve makine dairesi yenileme
Ortak elektrik panosu ve kaçak akım rölesi