Yer kabuğunda inceleme yapan bilim insanları tarafından tespit edildi. Acilen gizliye alındı. Yeni bir çalışma, Finlandiya'daki nehir kristallerini inceleyen araştırmacıların, eski bir kıtanın kalbinde yer alan gizli bir yer kabuğu parçasının izlerini tespit ettiklerini ortaya çıkardı. Mineral zirkondan gelen kristaller, kabuğun derinliklerinde oluşmuş ve Avrupa'nın en eski ana kayalarından bazılarının 3,75 milyar yıl önce nasıl oluştuğuna dair ipuçları sağlıyor.
TARİHİNİ BELİRLEMEK İÇİN ÜZERİNDE ÇALIŞTILAR
Keşfi gerçekleştirmek için ekip, kristallerin tarihini belirlemek ve imzalarını diğer antik kabuklarla eşleştirmek amacıyla üç jeokimya izleyicisi (uranyum-kurşun, Lutesyum-hafniyum ve Oksijen) üzerinde çalıştı.
250 MİLYON YIL DAHA YAŞLI
Analiz, kabuğun bir kısmının bilim adamlarının daha önce düşündüğünden yaklaşık 250 milyon yıl daha yaşlı olduğunu ve Kopenhag Üniversitesi'nin 21 Mart'ta yayınlanan açıklamasına göre muhtemelen Grönland'dan kaynaklandığını ortaya çıkardı.
BÜYÜMESİNE IŞIK TUTUYOR
Çalışma, yaşamın ilk ortaya çıktığı Prekambriyen'in Archean döneminde (4 milyar ila 2,5 milyar yıl önce) oluşan kıta kabuğunun en eski kısımları olan Archean kratonlarının oluşumuna ve büyümesine ışık tutuyor.
ARALARINDA SU OLMASAYDI BURADA OLAMAZDIK
Kopenhag Üniversitesi'nden jeokimyacı ve baş yazar Andreas Petersson , açıklamasında "Kıtaların nasıl oluştuğunu anlamak, neden bizim gezegenimizin güneş sistemindeki tek gezegen olduğunu anlamamıza yardımcı oluyor. Çünkü sabit kıtalar ve aralarında su olmasaydı burada olamazdık. Gerçekten de kıtalar, Dünya'daki yaşam için hayati önem taşıyan okyanus akıntılarını ve iklimi etkiliyor." dedi.
BENZER İZOTOP KAYDINA SAHİP
Araştırmacılar bulgularını 28 Aralık 2023'te Geology dergisinde yayınlanan bir çalışmada sundular. Araştırmaya göre, önceki araştırmalar Finlandiya'nın Pudasjärvi ve Suomujärvi bölgelerinde erken Archean kabuğuna dair kanıtları ortaya çıkardı. Ekip, zirkon kristallerini bu bölgelerdeki nehir kumlarından aldı ve kristallerin Batı Grönland'ın Kuzey Atlantik kratonundaki kayalarla benzer izotop kaydına sahip olduğunu keşfetti; bu, Finlandiya'nın kabuğunun bir kısmının Grönland'da oluştuğunu öne sürdü.
BÜYÜK OLASILIKLA BAĞLANTILI
Petersson, "Nehir kumu ve Finlandiya'daki kayalarda bulduğumuz zirkon kristalleri, İskandinavya'da bulunanlardan çok daha eski olduklarını ve Grönland kaya örneklerinin yaşıyla eşleştiğini gösteren işaretlere sahip. Aynı zamanda, üç bağımsız izotop analizinin sonuçları İskandinavya'nın ana kayasının büyük olasılıkla Grönland ile bağlantılı olduğunu doğruluyor." dedi.
KABUĞUN BİR BÖLÜMÜNÜN ÜZERİNDE YER ALIYOR
Bu ülkelerin tümü, Fennoskandiya Kalkanı veya Baltık Kalkanı adı verilen kabuğun bir bölümünün üzerinde yer alıyor. Araştırmacılar artık bu kabuğun Grönland'dan koptuğunu ve Finlandiya'nın bugünkü bulunduğu yere kök salmadan önce yüz milyonlarca yıl boyunca hareket ettiğini düşünüyor. Açıklamaya göre daha sonra yeni jeolojik materyal biriktirerek İskandinavya haline geldi.
"YENİ OLUŞAN BİR KABUK YOK"
Bu bölünme gerçekleştiğinde Dünya tamamen suyla kaplı olabilir. Kopenhag Üniversitesi'nden jeolog Tod Waight yaptığı açıklamada, "Dünya muhtemelen 'Su Dünyası' filmindeki gibi sulu bir gezegendi, ancak atmosferde oksijen yoktu ve yeni oluşan bir kabuk yoktu." dedi. "Fakat bu çok eski bir zamanda gerçekleştiği için gerçekte neye benzediğinden emin olamayız."
KARA KÜTLELERİ NASIL OLUŞTU?
Eski bir kıtadan bugün gördüğümüz hale gelen bir "tohum" keşfetmek, Dünya üzerindeki diğer kara kütlelerinin nasıl oluştuğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Waight, "Çalışmamız bize, özellikle Fennoskandiya Kalkanı durumunda, kıtaların nasıl oluştuğu ve Dünya'ya yayıldığı gizemiyle ilgili önemli bir ipucu daha sağlıyor. Fakat hâlâ bilmediğimiz pek çok şey var. Örneğin Avustralya, Güney Afrika ve Hindistan'da benzer tohumlar bulundu, ancak hepsinin aynı 'doğum yerinden' gelip gelmediğinden veya bunların hepsinin aynı 'doğum yerinden' gelip gelmediğinden emin değiliz. Dünyanın çeşitli yerlerinde birbirinden bağımsız olarak ortaya çıktı." dedi.