Yıllar önceden teşhis edilebilir mi? Basit bir kan testi hayatınızı kurtarabilir!
Genellikle yaşlanmayla ortaya çıkan Parkinson, titreme ve hareketlerde yavaşlık gibi şekillerde kendini gösteriyor. Birçok kişinin hayat kalitesini zorlaştıran ve kolay tespit edilemeyen bu hastalık, bilim insanlarının geliştirdiği yeni yöntemle yıllar önceden teşhis edilebilecek.
Bilim insanları Parkinson hastalığını kan testiyle 7 yıl önceden öngörebilen bir yöntem geliştirdi. Henüz tedavisi bulunmayan bu nörolojik hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için çeşitli yöntemler aranıyor. Beyindeki dopamin üreten hücrelerin zarar görmesiyle ortaya çıkan Parkinson tedavisinde genellikle bu hormonu artıran ilaçlar kullanılıyor.
Bilim insanları tedavinin yanı sıra hastalığı semptomlar ortaya çıkmadan tespit edecek yöntemler de bulmaya çalışıyor. Beyin-omurilik sıvısı testlerinde belirtiler erkenden yakalanabiliyor fakat bu yöntem vücuda nüfuz edilmesini gerektiriyor.
BASİT BİR KAN TESTİ YARDIMCI OLUYOR!
Nature Communications adlı hakemli dergide dün yayımlanan çalışmadaysa basit bir kan testiyle hastalık semptomlar ortaya çıkmadan 7 yıl önceden tespit edildi.
REM UYKUSUNA DİKKAT!
Araştırmacılar yakın zamanda Parkinson tanısı alan 99 kişinin kan örneklerini REM uykusu davranış bozukluğu olan 72 ve sağlıklı 26 kişininkiyle karşılaştırdı. REM uykusu davranış bozukluğu, Parkinson'ın fiziksel belirtileri ortaya çıkmadan önce görülen daha gizli işaretlerden biri.
YAPAY ZEKADAN YARDIM ALINIYOR
Daha sonra bir makine öğrenmesi modelinden yararlanan ekip, Parkinson hastalarının kanında 8 adet biyobelirteç saptadı. Ardından yapay zeka aracı, REM uykusu davranış bozukluğundan muzdarip kaç kişinin Parkinson'a yakalanacağını tahmin etti.
"BEYİNLERİNDEKİ HÜCRELERİ KAYBEDEN HASTALIĞI TEDAVİ EDEBİLİRİZ"
Gözle görülür semptomlar başlamadan hastalığı öngörmede yüzde 79 başarı elde edilirken, katılımcılardan birinde Parkinson 7 yıl önceden saptandı. Çalışmanın başyazarı, "Bu daha da geriye gidebilir" diyor.
Cambridge Üniversitesi'nde danışmanlık yapan, Parkinson uzmanı nörolog Prof. Roger Barker, "Parkinson hastalarını, beyinlerindeki çok sayıda hücreyi kaybetmeden önce hastalığı düzenleyen yöntemlerle tedavi edebiliriz" ifadelerini kullandı.
Belli ki hâlâ bu tür tedavileri bulmamız gerekiyor ama bu çalışma doğru yönde atılmış bir adım.
Bir hasta Parkinson teşhisi aldığında, beyninin substantia nigra denen bölümündeki dopamin üreten hücrelerin yüzde 60'ından fazlasını genellikle kaybetmiş oluyor.
Öte yandan nörolog Prof. Ray Chaudhuri, Parkinson teşhisinde kan testlerinin kullanılmasına ihtiyaç duyulsa da bunun önünde önemli engeller olduğunu söylüyor. "Parkinson tek bir hastalık değil, bir sendrom ve çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir" diyen Prof. Chaudhuri şöyle ekledi:
"Bu nedenle hastalığın yönetimi farklılık gösterir ve tek bir model herkese uymaz. Bu tahminin bu aşamada alt gruplara ilişkin bir işaret vermesi pek olası değil."