Dünyayı 1 yıldan fazla süre boyunca eve kilitleyen, insanların hatta 2 yıla yakın şekilde kendisine zor geldiği salgının ardından herkes rahat bir nefes almışken, araştırmacılar yeni bir salgın konusunda endişelerini dile getirmeye başladı.
Dünyada bir dönemin en büyük sorunlarından biri olan ve covid salgınından da 100 kat beter şekilde geleceği söylenen bir salgınla ilgili yeni bir gelişme yaşandı. 100 kat daha beteri geliyor denmiş, tarih verilmiş, herkesi eve kilitleyecek denmişti. Yakalanan 2'nci kişideki o belirti belli oldu.
Pittsburgh'daki kuş gribi araştırmacısı Dr Suresh Kuchipudi, 'Covid'den 100 kat daha kötü' olan kuş gribi türü sayesinde bir sonraki salgının 'tehlikeli derecede yakın' olduğu konusunda uyarmıştı.
ABD'DE 2'NCİ KİŞİ DE YAKALANDI
Amerika Colorado'da 2'nci kişinin de hastalığa yakalanmasının ardından endişeler biraz daha arttı. CNN International, ikinci kişide ortaya çıkan belirtiyi haberleştirdi.
CNN: Kuş gribi tam olarak nedir?
Dr. Leana Wen: Kuş gribi veya kuş gribi olarak da adlandırılan kuş gribi, kuş gribi Tip A virüslerinin neden olduğu enfeksiyonları ifade eder. Bu virüsler genellikle yabani kuşlar arasında, özellikle de ördek ve kaz gibi yabani su kuşları arasında yayılır. Ayrıca evcil kümes hayvanlarını ve diğer hayvanları da enfekte edebilirler.
Kuş gribi A virüsleri iki kategoriye ayrılır : düşük patojeniteli kuş gribi (LPAI) A virüsleri ve yüksek patojeniteli kuş gribi (HPAI) A virüsleri. Çoğu LPAI virüsü kuşlarda herhangi bir hastalık belirtisine veya hafif hastalık belirtisine neden olmaz, ancak HPAI virüsleri ciddi hastalığa neden olabilir ve yüksek ölüm oranıyla ilişkilidir. Örneğin bazı alt türler tavuklarda %90 ila %100 gibi yüksek ölüm oranlarına sahiptir. Ayrıca bazı LPAI virüsleri HPAI varyantlarına dönüşebilir.
NASIL BULAŞIYOR
CNN: Kuş gribi nasıl bulaşır?
Wen: Şu ana kadar en yaygın bulaşma şekli kuştan kuşadır. Enfekte kuşlar, virüsü burunlarından, ağızlarından ve dışkılarından vücut sıvıları yoluyla yayabilir. Diğer kuşlar, virüs parçacıklarıyla doğrudan temas yoluyla veya enfekte kuşlardan gelen virüslerle kontamine olmuş yüzeylerle temas yoluyla enfekte olabilir.
H5N1 kuş gribi virüsü ABD'de kümes hayvanları arasında salgınlara neden oluyor ve şu anda 48 eyalette ve 85 milyondan fazla kümes hayvanı etkileniyor. Bu virüs evcil kümes hayvanları arasında oldukça bulaşıcıdır ve birkaç gün içinde tüm sürüye yayılabilir.
CNN: Kuş gribi insanlar dahil diğer hayvanlara da bulaşabilir mi?
Wen: Evet, kuş gribinin bazı türleri diğer hayvanlara da bulaşabiliyor. ABD'de 2022 yılından bu yana 200'den fazla memelide kuş gribi H5N1 virüsü tespit edildi . Mart 2024'te süt sığırlarında bu virüsün çok eyaletli bir salgını rapor edildi. Teksas'ta kendisine yeni teşhis konulan kişi muhtemelen hastalığa maruz kalma yoluyla bulaştı.
Bu durumda virüs kuşlardan sığırlara, oradan da insanlara geçtiği için sığırlar ara konak olarak biliniyor. İnsanların virüsü doğrudan enfekte kuşlardan kapması da mümkündür. Virüs kişinin gözlerine, burnuna veya ağzına bulaşırsa doğrudan enfeksiyon meydana gelebilir. Virüsün solunması veya kişinin üzerinde virüs bulunan bir yüzeye dokunup ardından burnuna, ağzına veya gözlerine dokunması durumunda da meydana gelebilir.
Ancak bu tür bir bulaşma nadirdir ve öncelikle enfekte kuşlarla ve çevreleriyle yakın ve uzun süreli temasta bulunan kişiler için risk oluşturur. Örneğin 2022'de Colorado'da enfekte olan kişi, kuşlara ve itlaf edilen kümes hayvanlarına doğrudan maruz kalmıştı.
İNSANDAN İNSANA BULAŞIYOR MU
CNN: Kuş gribi insandan insana bulaşabilir mi?
Wen: Kuş gribine yakalanmış insanların bunu diğer insanlara bulaştırdığı durumlar oldu, ancak bu nadir ve ara sıra görülen bir durum. Bu tür vakaların çoğu, semptomatik bir kişiyle uzun süre yakın ev maruziyeti yaşayan aile üyelerini içermektedir. Korunmasız maruz kalma sonrasında hastane ortamlarında insandan insana bulaşma vakaları da olmuştur.
İKİNCİ KİŞİDE O BELİRTİ ÇIKTI
CNN: Enfekte kişiler hangi semptomları yaşıyor?
Wen: Semptomlar burun akıntısı, boğaz ağrısı, göz kızarıklığı ve baş ağrısı gibi hafif belirtilerden, hastalığa neden olan ciddi zatürre ve çoklu organ yetmezliğine kadar değişebilir. Teksas'ta H5N1 tanısı konulan kişinin tek semptomunun yalnızca konjonktivit veya pembe göz olduğu bildiriliyor. Colorado'daki kişide ağırlıklı olarak yorgunluk vardı.
Öte yandan araştırmacılar daha önce bu salgın hakkında verdikleri tarihte, kış aylarıyla birlikte insanların kapalı ortama girmesi nedeniyle önümüzdeki kış başında bu hastalığın zirve yapabileceğini ifade etmişti.