Abdi İpekçi kimdir? Abdi İpekçi kaç yaşında, ne zaman, nasıl öldü? Abdi İpekçi ölümünün 43. yıl dönümünde anılıyor

Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve başyazarı Abdi İpekçi, ölümünün 43. yıl dönümünde sevgi, saygı ve rahmetle anılıyor. Birçok kişi arama motorlarında Abdi İpekçi kimdir? gibi aramalar yapıyor. Gazeteci kişiliğinin yanı sıra yazarlık da yapmış olan isim bugün en çok araştırılan isimlerden biri oldu. Abdi İpekçi kaç yaşında, ne zaman, nasıl öldü? sorusu gündemde. İşte, uğradığı suikast sonucu hayatını kaybeden Abdi İpekçi'nin hayatı...

Abdi İpekçi kimdir?

Abdi İpekçi 9 Ağustos 1929 tarihinde doğan Türk gazeteci ve yazardır. İpekçi, ilköğrenim hayatından sonra Galatasaray Lisesi'ne gitti. Bir süre sonra Hukuk Fakültesi'nde eğitimine devam etti. Yeni Sabah, Yeni İstanbul ve İstanbul Ekspres Gazetesi gibi çeşitli gazetelerde spor muhabiri, sayfa sekreteri ve yazı işleri müdürlüğü yaptı. 1954 yılında, Ali Naci Karacan'ın çıkardığı Milliyet Gazetesi'nin yazı işleri müdürü oldu, bir süre sonra da genel yayın müdürü görevini üstlendi.

1961 yılından öldürüldüğü 1 Şubat 1979 tarihine kadar aynı gazetenin başyazarlığını yaptı. İpekçi, Türkiye Gazeteciler Sendikası, Türkiye Basın Enstitüsü Başkanlığı, İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ve Uluslararası Basın Enstitüsü'nün ikinci başkanlığı, Basın Şeref Divanı genel sekreterliği gibi görevleri yaptı. Yazılarında Atatürkçülüğü, barışı, düşünce özgürlüğünü, ülkenin bağımsızlık ve bütünlüğünü savundu. Eski Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile kuzenlerdir.

Abdi İpekçi kaç yaşında, ne zaman, nasıl öldü?

Abdi İpekçi, 1970'li yıllardaki kargaşa ve terörün önlenmesi için iktidar ile muhalefet önderleri arasında yapıcı bir uzlaşı sağlanmasından yanaydı. Devlet yönetiminde partizanlığın ve duygusallığın yerini akılcı, çağdaş, ılımlı bir uygulamanın almasını istiyordu. İpekçi, 1 Şubat 1979 gecesi İstanbul Maçka'daki evinin yakınlarında aracındayken Mehmet Ali Ağca tarafından öldürüldü. 

Mehmet Ali Ağca'nın verdiği ifade de Abdi İpekçi'ye 5-6 el ateş ettiğini söylemiştir. Ancak olay yerinde 9 mermi kovanı ele geçirilmiştir. Bu da bir ikinci kişinin olduğunu göstermiştir. O da Oral Çelik'tir. Oral Çelik ile Mehmet Şener suikastı beraber tasarlamış, Mehmet Ali Ağca da tetikçi olarak sonradan aralarına katılmıştır.

Mehmet Ali Ağca, İpekçi suikastından idamla yargılanırken 1979 yılında ülkenin en iyi korunan askeri cezaevlerinden biri olan Maltepe Askeri Cezaevi’nden kaçırıldı.

Abdullah Çatlı, Bedrettin Cömert suikastinden aranırken 1978 Ağustos’unda Sakarya’da yakalandı. 48 saat sonra serbest bırakıldı. Uğur Mumcu’nun İpekçi cinayetinin kilit ismi dediği Çatlı, 1982 Şubat’ında bu kez ‘MHP’ davasıyla aranırken, Zürih’te Mehmet Şener ile birlikte sahte pasaport ile yakalandı ve yine 48 saat sonra salıverildi.

Uğur Mumcu kimdir? Uğur Mumcu kaç yaşında, nerede, nasıl öldü? Uğur Mumcu 29. ölüm yıl dönümünde anılıyor!Yaşam

Uğur Mumcu: "Şener geri verilirse İpekçi kıyası aydınlatılır, yitirilen her saniye önemli." diye yazdı. Ama değil saniye aylar geçti, Şener yargılandı ve delil yetersizliğinden serbest bırakıldı.

Oral Çelik, 1982 yılında İsviçre’de yakalandı. 10 gün sonra serbest bırakıldı. Türkiye’ye döndükten sonra Malatya’da süren bir cinayet davasında dosyada bir evrakın yitirilmesi üzerine salıverilmesine karar verildi.

Ağca’nın, İpekçi cinayetinde tetik çektiğini söylediği Yalçın Özbey ise 1983 yılında Almanya’da işlettiği lokalde gözaltına alındı ve 2 ay sonra salıverildi.

Abdi İpekçi anısına, 1980 yılında Türkiye ile Yunanistan'da ortak bir çalışma çerçevesinde, iki yılda bir verilmek üzere Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü konuldu. İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde Yedikule Zindanları civarlarında bulunan spor salonuna, Abdi İpekçi Arena ismi verildi. Öldürülüğü Emlak Caddesi'nin adı da 6 Şubat 1979'da İstanbul Belediye Meclisi'nin kararıyla, Abdi İpekçi olarak değiştirildi. 2000 yılında, saldırıya uğradığı noktada, heykeltıraş Gürdal Duyar'ın eseri olan, 70 santimetre granit kaide üzerinde oturan 3,5 metre yüksekliğinde Abdi İpekçi Barış Anıtı anıt dikildi. Çağdaş Türk Romancılarından Ragıp Eşref Filiz'in 2013 yılında yayımlanan 'Raul Mendez Ölmeli' isimli romanında, Abdi İpekçi ismi, despotizmin ve ifade özgürlüğü karşıtı organizasyonların suikast kurbanı olan diğer Türk gazetecileriyle birlikte anılmaktadır.

Katledildiği evinin önünde anılıyor

Abdi İpekçi'nin katledilişinin 43. yılında bugün saat 10.00’da Nişantaşı’ndaki Abdi İpekçi Anıtı önünde, saat 11.00’de de Zincirlikuyu’daki mezarı başında düzenlenecek törenlerle anılacak.

Öte yandan TGC Yönetim Kurulu, Abdi İpekçi için bir anma mesajı yayımladı. TGC, “Aradan geçen 43 yılda İpekçi cinayeti arkasındaki güçler ortaya çıkarılamamıştır. Cinayetin aydınlatılamaması, gazetecilere saldırıların önlenememesinde de büyük rol oynamıştır. Gazeteci cinayetlerinin, demokrasi ve siyaset ayıbı olduğunu bir kez daha hatırlatıyor, İpekçi’yi sevgi ve özlemle anıyoruz” açıklamasında bulundu.

Abdi İpekçi eserleri

• Afrika (1955)
• İhtilalin İç Yüzü (Ö. Sami Coşar'la, 1965)
• Dünyanın Dört Bucağından (1971)

Abdi İpekçi Hakkında Hazırlanan Belgeseller

• Duvar (Belgesel), Abdi İpekçi Bölümü (2009)
• BBC Türkçe, Abdi İpekçi Suikastı, 1979
• 32. Gün, Abdi İpekçi Suikastı, 1 Şubat 1979
• 40 Dakika, Abdi İpekçi Suikastı, 17 Ekim 1997