Dünyada yakın herkesin yaşayabileceği büyük sorunu o dünyanın en büyük kenti yaşamaya başladı. Halk evinde çaresizce bekliyor

Dünyada yakın herkesin yaşayabileceği büyük sorunu o dünyanın en büyük kenti yaşamaya başladı. Dünyanın en büyük şehirlerinden biri olan Meksika, iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte coğrafya, kaotik kentsel gelişim ve sızdıran altyapı da dahil olmak üzere bir dizi sorun nedeniyle ciddi bir su kriziyle karşı karşıya. Halk evinde çaresizce bekliyor. Meksika'da yaşayan Alejandro Gomez üç aydan fazla süredir düzgün bir şekilde akan sudan mahrum kaldığını söyledi. Bazen bir veya iki saatliğine akan su, sadece birkaç kovayı doldurmaya yetecek kadar su aktı. Ardından günlerce hiç su gelmedi. "HER ŞEY İÇİN GEREKLİ"Kendilerini yıkarken, tuvaleti temizlemek için akıntıyı yakalıyorlar. Gomez, “Suya ihtiyacımız var, her şey için gerekli.” dedi ve bu mahallede su kıtlığının alışılmadık bir durum olmadığını ancak bu sefer farklı hissettirdiğini söyledi. Gomez, "Şu sıralar bu sıcak havayı yaşıyoruz. Daha da kötüsü, işler daha da karmaşık.” dedi. CİDDİ BİR KRİZ İLE KARŞI KARŞIYAYaklaşık 22 milyon insanın yaşadığı geniş bir metropol ve dünyanın en büyük şehirlerinden biri olan Meksika, iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte coğrafya, kaotik kentsel gelişim ve sızdıran altyapı da dahil olmak üzere bir dizi sorun nedeniyle ciddi bir su kriziyle karşı karşıya. Yıllar süren anormal derecede düşük yağışlar, daha uzun kurak dönemler ve yüksek sıcaklıklar, halihazırda artan talebi karşılamakta zorlanan su sistemine stres kattı. Yetkililer rezervuarlardan pompalanan suya önemli kısıtlamalar getirmek zorunda kaldı. MUSLUKLAR KURUDUMeksika Ulusal Özerk Üniversitesi'nden (UNAM) atmosfer bilimcisi Christian Domínguez Sarmiento, "Birçok mahalle haftalardır su sıkıntısı çekiyor ve yağmurların başlamasına hâlâ dört ay kaldı" dedi. Politikacılar her türlü kriz hissini küçümserken, bazı uzmanlar durumun artık o kadar kritik seviyelere ulaştığını ve Meksika'nın birkaç ay içinde şehrin büyük bir bölümünde muslukların kuruduğu "sıfırıncı güne" yaklaşabileceğini söylüyor. GÖL YATAĞI BOYUNCA UZANIYORYoğun nüfuslu Meksika, deniz seviyesinden yaklaşık 2 bin 225 metre, yüksek rakımlı bir göl yatağı boyunca uzanıyor. Kil bakımından zengin toprak üzerine inşa edilmiş olan ve şu anda batmakta olan bu bölge, depremlere karşı hassas ve iklim değişikliğine karşı oldukça savunmasız durumda. Belki de bugün birinin mega şehir inşa etmek için seçeceği son yerlerden biri burası. SUYU DÜŞMAN OLARAK GÖRÜYORLARDIAztekler, 1325 yılında bir dizi gölden oluşan Tenochtitlan şehirlerini inşa etmek için bu bölgeyi seçtiler. Bir ada üzerine inşa ettiler, şehri dışarıya doğru genişlettiler, suyla çalışacak kanal ve köprü ağları inşa ettiler. Ancak 16. yüzyılın başlarında İspanyollar geldiğinde şehrin büyük bir kısmını yerle bir ettiler, göl yatağını kuruttular, kanalları doldurdular ve ormanları yok ettiler. Bir tasarım ve politika araştırma kuruluşu olan Groundlab'ın mimarı ve eş yöneticisi Jose Alfredo Ramirez, "Suyu şehrin gelişmesi için üstesinden gelinmesi gereken bir düşman olarak görüyorlardı" dedi. SORUNLARIN ÇOĞUNUN YOLUNU AÇTIKararları Meksika'nın modern sorunlarının çoğunun yolunu açtı. Sulak alanlar ve nehirlerin yerini beton ve asfalt aldı. Yağışlı mevsimde sular altında kalır. Kurak mevsimde ise kavrulur. Meksika'nın suyunun yaklaşık yüzde 60'ı yer altı akiferinden geliyor, ancak bu o kadar aşırı çıkarılıyor ki, son araştırmalara göre şehir korkutucu bir hızlabatıyor. Ve akifer yeterince hızlı bir şekilde yenilenmiyor. Yağmur suyu, yere batmak yerine şehrin sert, geçirimsiz yüzeylerinden akıp gidiyor. İNANILMAZ DERECEDE VERİMSİZŞehrin suyunun geri kalanı, inanılmaz derecede verimsiz bir süreçle şehir dışındaki kaynaklardan çok uzak mesafelere yukarıya pompalanıyor; bu sırada suyun yaklaşık yüzde 40'ı sızıntılar nedeniyle kayboluyor. Rezervuarlar, pompa istasyonları, kanallar ve tünellerden oluşan Cutzamala su sistemi, Meksika'yı de içeren Meksika Vadisi'nin kullandığı suyun yaklaşık yüzde 25'ini sağlıyor. Ancak şiddetli kuraklık bunun bedelini ödedi. Şu anda yaklaşık yüzde 39 kapasiteyle tarihin en düşük seviyesinde zayıflıyor. "NEREDEYSE YARISI"Meksika'daki Metropolitan Otonom Üniversitesi'nde ekonomik büyüme ve çevre başkanı Fabiola Sosa-Rodríguez, "Bu, sahip olmamız gereken su miktarının neredeyse yarısı" dedi. Ekim ayında, ülkenin ulusal su komisyonu Conagua, "şiddetli kuraklık göz önüne alındığında nüfusa içme suyu tedarikini sağlamak için" Cutzamala'dan gelen suyu yüzde 8 oranında kısıtlayacağını duyurdu. Sadece birkaç hafta sonra yetkililer, aşırı hava koşullarını suçlayarak sistem tarafından sağlanan suyu yaklaşık yüzde 25 oranında azaltarak kısıtlamaları önemli ölçüde sıkılaştırdı. DAHA DA KÖTÜLEŞECEKConagua genel müdürü Germán Arturo Martínez Santoyo o dönemde yaptığı bir açıklamada, "Cutzamala'nın sahip olduğu suyun tükenmemesini sağlamak için zaman içinde dağıtılabilmesi için önlemler alınması gerekecek" dedi. Şubat ayında yayınlanan bir rapora göre, Meksika'nın yaklaşık yüzde 60'ı orta ila olağanüstü kuraklık yaşıyor. Meksika'nın neredeyse yüzde 90'ı şiddetli kuraklıkla karşı karşıya ve yağmur mevsiminin başlamasına daha aylar varken durum daha da kötüleşecek. SÜREKLİ SICAKLIK ARTIŞLARI BEKLENİYORNorthern British Columbia Üniversitesi'nde mühendislik alanında yardımcı doçent olan June Garcia-Becerra, "Kurak mevsimin ortasındayız ve Nisan veya Mayıs ayına kadar sürekli sıcaklık artışları bekleniyor" dedi. Doğal iklim değişkenliği Meksika'nın bu bölümünü büyük ölçüde etkiliyor. Üç yıl süren La Niña bölgeye kuraklık getirdi ve ardından geçen yıl El Niño'nun gelişi, rezervuarları yenilemeyi başaramayan acı verici derecede kısa bir yağış sezonunun yaşanmasına yardımcı oldu. "SUYUN BUHARLAŞMASINA NEDEN OLDU"Ancak arka planda insan kaynaklı küresel ısınmanın uzun vadeli eğilimi, daha uzun kuraklıkları ve daha şiddetli sıcak hava dalgalarını, ayrıca geldiklerinde daha şiddetli yağmurları körüklüyor. UNAM'dan Sarmiento, “İklim değişikliği, su kıtlığı nedeniyle kuraklıkları giderek daha şiddetli hale getirdi” dedi. Buna ek olarak, yüksek sıcaklıklar "Cutzamala sisteminde mevcut suyun buharlaşmasına neden oldu" dedi. ŞİDDETLİ SICAK HAVA DALGASIGeçtiğimiz yaz, en az 200 kişinin ölümüne yol açan şiddetli sıcak hava dalgalarının ülkenin büyük bölümünü sarstığı görüldü. Bilim adamlarının yaptığı bir analize göre, iklim değişikliği olmasaydı bu sıcak hava dalgaları “neredeyse imkansız” olurdu. İklim etkileri, hızla genişleyen bir şehrin artan acılarıyla çarpıştı. Nüfus hızla artarken uzmanlar, merkezi su sisteminin buna ayak uyduramadığını söylüyor. TARTIŞMA BAŞLATTIKriz, Cutzamala sisteminin şehir sakinlerine su sağlayamayacak kadar düşük seviyelere düştüğü bir "sıfır gün"e ulaşıp ulaşmayacağı konusunda şiddetli bir tartışma başlattı. Yerel basında Şubat ayının başlarında, Conagua şubesinden bir yetkilinin, ciddi bir yağış olmazsa "sıfırıncı günün" 26 Haziran gibi erken bir tarihte gelebileceğini söylediğine dair yaygın haberler yer aldı. SU SORUNLARININ ÇÖZÜMÜAncak yetkililer o zamandan beri bölge sakinlerine sıfırıncı günün olmayacağına dair güvence vermeye çalışıyor. Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, 14 Şubat'ta düzenlediği basın toplantısında su sorunlarının çözümüne yönelik çalışmaların sürdüğünü söyledi. Meksika belediye başkanı Martí Batres Guadarrama yakın tarihli bir basın toplantısında sıfır gün haberlerinin siyasi muhalifler tarafından yayılan "sahte haberler" olduğunu söyledi. TAMAMEN KURUYACAKTIConagua, CNN'in röportaj taleplerini reddetti ve sıfır gün ihtimaline ilişkin belirli soruları yanıtlamadı. Ancak pek çok uzman sarmal bir krize karşı uyarıda bulunuyor. Sosa-Rodríguez, Meksika'nın aynı şekilde kullanmaya devam etmesi halinde yağmur mevsimi gelmeden önce suyunun tükenebileceğini söyledi. "Muhtemelen sıfır günle karşı karşıya kalacağız" diye ekledi. Bunun su sisteminin tamamen çökmesi anlamına gelmediğini çünkü şehrin tek bir kaynağa bağımlı olmadığını söyledi. Bu durum, Güney Afrika'daki Cape Town'un, birkaç yıl süren şiddetli kuraklığın ardından 2018'de tamamen kurumaya tehlikeli bir şekilde yaklaşmasıyla aynı olmayacak. KRİTİK BİR DURUMDAYIZ "Bazı gruplarda hâlâ su olacak. Ama insanların çoğunda bu olmayacak." dedi. Kâr amacı gütmeyen Su Danışma Konseyi başkanı Raúl Rodríguez Márquez, şehrin bu yıl sıfır güne ulaşacağına inanmadığını söyledi ancak değişiklik yapılmazsa bunun gerçekleşeceği konusunda uyardı. Verdiği demeçte, "Kritik bir durumdayız ve önümüzdeki birkaç ay içinde aşırı bir duruma ulaşabiliriz" dedi. Neredeyse on yıldır Sosa-Rodríguez, yetkilileri Meksika için sıfır gün tehlikesi konusunda uyardığını söyledi. Çözümlerin açık olduğunu söyledi: Daha iyi atık su arıtımı hem su mevcudiyetini artıracak hem de kirliliği azaltacaktır. YAĞMUR SUYU TOPLAMA SİSTEMLERİYağmur suyu toplama sistemleri ise yağmuru yakalayıp arıtabilir ve bölge sakinlerinin su şebekesine veya su kamyonlarına olan bağımlılıklarını yüzde 30 oranında azaltmalarına olanak tanıyabilir. Sızıntıların onarılması sistemi çok daha verimli hale getirecek ve akiferden çıkarılması gereken su hacmini azaltacaktır. Nehirleri ve sulak alanları eski haline getirmek gibi doğaya dayalı çözümlerin, şehri yeşillendirme ve soğutma avantajıyla birlikte suyun sağlanmasına ve arıtılmasına yardımcı olacağını söyledi. Conagua, web sitesinde yaptığı açıklamada, şehrin Cutzamala sistemindeki azalmalarla başa çıkmasına yardımcı olmak için yeni kuyuların eklenmesi ve su arıtma tesislerinin devreye alınması da dahil olmak üzere su altyapısını kurmak, geliştirmek ve iyileştirmek için 3 yıllık bir proje yürüttüğünü söyledi. KITLIKLA BAŞA ÇIKMAKAncak bu arada, bazı sakinler kıtlıklarla başa çıkmak zorunda kalırken, diğerlerinin çoğunlukla etkilenmemesi nedeniyle gerilim artıyor. Sosa-Rodríguez, "Şehirde suya erişimde açık bir eşitsizlik var ve bu insanların geliriyle ilgili" dedi. Kendisi, Meksika'nın tamamı için sıfırıncı günün henüz gelmemiş olabileceğini, ancak bazı mahallelerin yıllardır bununla boğuştuğunu da sözlerine ekledi. Kentin Tlalpan bölgesinin bir diğer sakini Amanda Martínez, buradaki insanlar için su kıtlığının yeni bir şey olmadığını söyledi. O ve ailesi, şehrin su kamyonlarından birindeki bir depo su için sıklıkla 100 dolardan fazla para ödemek zorunda kalıyor. Ama durum daha da kötüye gidiyor. Bazen su olmadan iki haftadan fazla süre geçebildiğini ve olabileceklerden korktuğunu söyledi.