Dünyanın artan sıcaklığı, hava kirliliğinden aşırı sıcaklıklara kadar çok sayıda halk sağlığı riskine yol açıyor. Artık Sibirya'nın sürekli donmuş topraklarında donmuş eski hastalıkların, dünyadaki buzlar eridikçe yeniden ortaya çıkabileceğine dair endişeler artıyor.
YAZLAR BUZSUZ GEÇEBİLİR
Küresel sıcaklıklar arttıkça, iki yıldan fazla bir süredir donma sıcaklıklarında veya altında kalan dünyadaki buz ve permafrost zemini hızla eriyor. Bilim insanları, Kuzey Kutbu'nun 2030'ların başlarında buzsuz yazlar görebileceğini söylüyor. Sıcaklıklar arttıkça buzun altında hapsolmuş eski virüsler ortaya çıktı ve bazıları hala bulaşıcı. Nature dergisinin haberine göre, 30.000 yıllık bir virüs (neyse ki sadece amipler için bulaşıcı) 2014 yılında Sibirya buzunun erimesiyle yeniden canlandı.
BİLİM İNSANLARI ENDİŞELİ
Her ne kadar bu virüs insanlar için tehlikeli olmasa da bilim insanları, insanları etkileyen bir hastalığın eriyen buzdan kurtulabileceğinden endişe ediyor. Dünya Sağlık Örgütü gelecekteki salgınları önleme çabalarında “Hastalık X ”a öncelik verdi. Hastalık X, "şu anda insan hastalığına neden olduğu bilinmeyen bir patojenin neden olabileceği bir salgın" olarak tanımlanır. Donmuş bir virüs gelecekteki X Hastalığının nedeni olabilir.
ORTAYA ÇIKAN ŞEY SADECE VİRÜS DEĞİL
Buzun erimesinin ortaya çıkardığı tek şey uzun süredir ölü olan hastalıklar değil. Artan sıcaklıklar Kuzey Kutbu'nda daha sık orman yangınlarına yol açtıkça, ısıyı hapseden gaz açığa çıkıyor. Donmuş toprakta hapsolmuş cıva kaçabilir ve toprağı, su yollarını ve yaban hayatını kirletebilir. Başka bir deyişle, buzun altında sıkışıp kalan herhangi bir şeyin donmuş halde kalması herkesin çıkarınadır.
BİNLERCE UYUYAN MİKROP TÜRÜNE EV SAHİPLİĞİ YAPIYOR
Permafrost virüsleri korumak için idealdir. 2021'de yapılan bir araştırma, Bloomberg'in bildirdiği gibi, tek bir gram permafrostun binlerce uyuyan mikrop türüne ev sahipliği yaptığını ortaya çıkardı. Bu, buzun altında çok sayıda eski hastalığın gizlenebileceği anlamına geliyor.
HERHANGİ BİR İLAÇ TEDAVİSİ YOK
Bu hastalıklar çok eski olduğundan, insanların muhtemelen bunlarla mücadele edecek bir bağışıklığı veya ilaç tedavisi yoktur. Eski hastalıkların neden olduğu bir pandemi riskinin düşük olduğu düşünülüyor, ancak bilim adamları hala bunun dikkate alınması gereken önemli bir olasılık olduğuna inanıyor. Virolog Jean-Michel Claverie, "Permafrost çözülüp mikropları, bakterileri ve virüsleri serbest bırakırken kuzeyden gelebilecek bazı tehlikelerin olabileceğinin farkındayız.
BUZUN KORUNMASI İÇİN GEREKİYOR
"Neandertaller bilinmeyen bir viral hastalıktan ölürse ve bu virüs yeniden ortaya çıkarsa, bu bizim için tehlike oluşturabilir" diye ekledi. Bu virüslerin yeniden canlanmasını önlemek için dondukları buzun korunması gerekiyor. Dünyanın buzunu ve permafrost'unu korumak için dünya çapında devam eden çok sayıda çaba var.
DONMUŞ ANTİK VİRÜSLER
Bu arada bilim insanları donmuş antik virüsleri izlemeye devam edecek. DSÖ sözcüsü Dr. Margaret Harris, "DSÖ, permafrostun çözülmesiyle ortaya çıkabilecek olanlar da dahil olmak üzere, salgınlara ve pandemilere neden olabilecek tüm virüs aileleri ve bakterilere ilişkin kanıtlara bakmak için 300'den fazla bilim insanı ile birlikte çalışıyor." dedi.