Dünya tarihindeki en ölümcül günün yine insanlar nedeniyle olduğu tahmin ediliyordu. Doğrudan veya dolaylı yoldan insanların sebep olduğu bir yıkım, en ölümcül gün seçilebilirdi. Ancak yapılan araştırma bu durumun çok farklı olduğunu ortaya koydu. Dünyanın başına gelen en ölümcül gün, bir doğal afet sebebiyle gerçekleşti.
BİRKAÇ SANİYE İÇİNDE OLANLAR OLDU
23 Ocak 1556 sabahı, o zamanlar ' Çin medeniyetinin beşiği ' olarak kabul edilen Çin'in Shaanxi eyaletini büyük bir deprem sarstı. Deprem sadece birkaç saniye sürdü, ancak doğrudan 100.000 kişiyi öldürdüğü tahmin ediliyor, ardından gelen toprak kaymaları, obruklar, yangınlar, göç ve kıtlık art arda tahminen toplam 830.000 kişiyi öldürdü.
TOPLAM ÖLÜM SAYISI EN YÜKSEK OLAY
Elbette bu, Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı gibi büyük olayların, hatta salgın hastalıkların, kıtlıkların veya sellerin toplam ölü sayısı kadar yüksek değil. Ancak tek bir günlük yıkım düşünüldüğünde, Shaanxi depremi - Ming hanedanlığının Jiajing İmparatoru'nun hükümdarlığı döneminde meydana geldiği için Jiajing depremi olarak da bilinir- yaygın olarak bildiğimiz en ölümcül deprem olarak kabul edilir.
TARİHİN EN BÜYÜK YIKIMI
Aynı zamanda tarihin en ölümcül kaydedilen depremi olarak da listeleniyor. Olayın yalnızca 8.0 ila 8.3 büyüklüğünde olduğu düşünülüyor. Hem öncesinde hem de sonrasında çok daha güçlü depremler meydana geldi. Ancak bölgenin o zamanki jeolojisi ve kentsel tasarımı nedeniyle, çevredeki Huaxian, Weinan ve Huayin şehirlerinde orantısız bir şekilde büyük yıkıma neden oldu.
BÜYÜK ÇATLAKLAR AÇILDI
History.com'a göre tarihi MÖ 1177'ye kadar uzanan Local Annals, depremin neden olduğu yıkımı ender ayrıntılarla anlatıyor. Yıllıklardan çevrilmiş bir alıntı, dağların ve nehirlerin yer değiştirdiğini iddia ediyor. Yerde 18 metreden (60 fit derinlik) daha büyük çatlakların açıldığı kaydedildi.
NÜFUSUN YÜZDE 60'I ÖLDÜ
Huaxian'da, bildirildiğine göre her bir bina çöktü ve merkez üssüne yakın, nüfusun yaklaşık yüzde 60'ı öldü. Nispeten düşük büyüklüğüne rağmen deprem, bir depremin şiddetini veya sarsıntısını ölçen Modifiye Mercalli yoğunluk ölçeğinde XI (Aşırı) olarak listelenir. Merkez üssü, jeolojik olarak benzersiz olan Wei Nehri Vadisi'ndeydi çünkü Çin'in kuzeyindeki Lös Platosu'ndan geçiyor. Gobi Çölü'nün altında yer alan plato, lösten oluşur : çölden aşınmış, rüzgarla savrulan tozun birikmesiyle oluşan alüvyon benzeri bir tortu.
ÖLÜMCÜL HEYELANLARA YOL AÇTI
Plato artık düzenli, ölümcül heyelanlarla biliniyor. Ancak o zamanlar, birçok ev doğrudan yumuşak lös kayalıklarına inşa edilmiş ve yaodonglar olarak bilinen yapay mağaralar yapılmıştı. Erken saatlerde deprem vurduğunda, bu yaodongların çoğu çöktü, içeridekileri gömdü ve platoya yayılan heyelanlara neden oldu. Sadece yaodonglar değildi, o zamanlar şehirlerdeki binaların çoğu ağır taştan yapılmıştı ve bu da yıkıldıklarında çok fazla tahribata neden oluyordu.
BAŞKA BİR TANESİ DAHA HAZIRLANILMALI
Bölgeden geçen üç ana fay hattı vardır: Kuzey Huashan fayı, Piedmont fayı ve Weihe fayı. 1556 depreminin 1998 tarihli bir jeolojik analizi, Kuzey Huashan fayının olayda önemli bir rol oynadığı sonucuna vardı, çünkü "ölçeği ve yer değiştirmeleri çalışma alanındaki en büyüğüdür." dedi. Pekin Üniversitesi'nden araştırmacılar, "Aktif faylanma potansiyelini göz önünde bulundurmalı ve faylar şu anda aktif olduğundan, bölgede başka bir olası büyük depreme hazırlanmalıyız."
İNSANLAR TARAFINDAN OLMADI
History.com'a göre, Shaanxi depremi aslında depremlerin nedenlerini ve bu tür felaketlerin gelecekte neden olacağı hasarı en aza indirmenin yollarını aramaya ilham verdi - taş binalar bambu ve ahşap gibi daha yumuşak, depreme daha dayanıklı malzemelerle değiştirildi. İnsanlık yeni ekolojik ve antropojenik felaketlere daha da yaklaşırken, en ölümcül günün bizim tarafımızdan değil, gezegenimizin derinliklerinde gümbürtüler tarafından tetiklenebileceğini düşünmek biraz alçakgönüllü.