ABD'den skandal F-35 kararı

Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye'yi F-35 programından çıkaracağını açıklamasının ardından Dışişleri Bakanlığı'ndan tepki geldi. "ABD’yi stratejik ilişkilerimizde onarılmaz yaralar açacak bu hatadan geri dönmeye davet ediyoruz" denilen açıklamada ikili ilişkilerin önemine vurgu yapıldı.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) akşam saatlerinde yaptığı açıklamada, Türkiye'nin S-400 alımından dolayı F-35 projesinden çıkarılması için sürecin başlatıldığını kaydetti. S-400 sistemlerinin, F-35 savaş uçaklarının en gelişmiş kabiliyetlerini açığa çıkarabileceğinden endişe edildiği için bu kararın alındığı iddia edildi.

Bu açıklamanın ardından Dışişleri Bakanlığı da bir açıklama yaparak, alınan kararın yanlış olduğu ve S-400'lerin F-35'leri etkilemeyeceği vurgulandı. Kararın müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığının vurgulandığı açıklamada, "ABD’yi stratejik ilişkilerimizde onarılmaz yaralar açacak bu hatadan geri dönmeye davet ediyoruz" denildi.

"ABD, Türkiye'nin stratejik ortaklığına halen çok değer vermektedir"

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Türkiye'nin, S-400 alımından dolayı F-35 projesinden çıkarılması için sürecin başlatıldığını kaydederek, "Bununla beraber ABD, Türkiye'nin stratejik ortaklığına halen çok değer vermektedir" açıklamasını yaptı.

Pentagon'da düzenlenen basın brifinginde konuşan ABD Savunma Bakanlığı Müsteşarı Ellen Lord ile Müsteşar Yardımcısı David Trachtenberg, Türkiye'nin Rusya'dan S-400'leri geçen cuma gününden itibaren almaya başladığına işaret ederek, "ABD ve diğer F-35 ortakları, Türkiye'nin program ortaklığını askıya alma ve Türkiye'yi programdan çıkaracak resmi süreci başlatma konusunda mutabıktır. Bununla beraber Başkan Donald Trump'ın da ifade ettiği gibi ABD, Türkiye'nin stratejik ortaklığına halen çok değer vermektedir" ifadelerini kullandı.

Lord, söz konusu sürecin 2020 Mart ayına kadar tamamlanmasını öngördüklerini, ABD'de F-35 bağlamında eğitim gören Türk pilotların da ay sonuna kadar ABD'yi terk edeceklerini sözlerine ekledi. S-400 sistemlerinin, F-35 savaş uçaklarının en gelişmiş kabiliyetlerini açığa çıkarabileceğinden endişe ettiklerini kaydeden Lord, bu kararın bu sebeple alındığına işaret etti.

Müsteşar Yardımcısı Trachtenberg ise, "Bu karar, Türkiye'nin S-400'leri alması dolayısıyla spesifik olarak bu adıma karşı alınmış spesifik bir karardır" ifadesini kullandı. Beyaz Saray'dan kısa süre önce yapılan açıklamada, S-400'lerden dolayı Türkiye'nin artık F-35 projesinin parçası olamayacağını kaydederek, "ABD, Türkiye ile stratejik ilişkisine halen çok değer vermektedir. NATO müttefikleri olarak ilişkilerimiz çok katmanlıdır ve sadece F-35'lere bağlı değildir." değerlendirmesi yer almıştı.

"Hatadan geri dönmeye davet ediyoruz"

Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, bu kararın adil olmadığı gibi S-400 sisteminin F-35'leri zaafa uğratacağı iddiasının da geçersiz olduğunu vurguladı. "Beyaz Saray ve ABD Savunma Bakanlığı bugün (17 Temmuz) , S-400 hava savunma sistemini tedariğimizden dolayı ülkemizin F35 programından çıkarılacağını açıklamıştır. Bu tek taraflı adım müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığı gibi hiçbir meşru gerekçeye de dayanmamaktadır" denilen açıklamada şu görüşlere yer verildi:

F35 programının ana ortaklarından olan Türkiye’nin programın dışında bırakılması adil olmadığı gibi, S-400 sisteminin F-35’leri zaafa uğratacağı iddiası da geçersizdir. Bu konuda NATO’nun da katılacağı bir çalışma grubu kurulması teklifimizin karşılıksız bırakılması ABD tarafındaki önyargının ve meseleyi iyi niyetle kendi boyutları içinde çözme iradesinin eksikliğinin en bariz göstergesidir.

ABD Türkiye’nin dostluğuna verdiği önemi sadece söylemle değil, eylemle ve özellikle de terör örgütleri DEAŞ, PKK/PYD/YPG ve FETÖ ile mücadelede göstermelidir.

Sayın Cumhurbaşkanımız ile Başkan Trump arasında Osaka’da gerçekleştirilen G-20 Zirvesi sırasında yapılan görüşmede ortaya konan anlayışa her düzeyde sadık kalınması bu bakımdan büyük önem taşımaktadır.

ABD’yi stratejik ilişkilerimizde onarılmaz yaralar açacak bu hatadan geri dönmeye davet ediyoruz.

S-400 sisteminin teknik özellikleri neler?

Şu anda dünyada kullanımda olan en iyi hava savunma sistemlerinden biri olarak gösterilen S-400, Rusya'nın Soğuk Savaş döneminde geliştirmeye başladığı füze savunma sisteminin dördüncü neslini temsil ediyor.

S-400'lerin sevkiyatı devam ediyor...
S-400'lerin sevkiyatı devam ediyor...

S-400'ün geliştirilmesine 1993 yılında başlandı. Ancak, özellikle Soğuk Savaş sonrası savunma sanayine uygulanan bütçe kesintileri nedeniyle tamamlanması oldukça uzun zaman aldı ve ancak yeni bir teknoloji olarak değil, eski sistemin devamı olarak geliştirilebildi.

Bu nedenle mevcut sistemde kullanılan teknolojinin yüzde 70 ile 80'i bir önceki model olan S-300'den alındı. Bunlar arasında füze depolama sandıkları, fırlatma rampaları ve radarlar bulunuyor.

Testlerine 1999 sonunda başlanan sistem 2007 yılında faaliyete alındı.

Bu sistem, insanlı ya da insansız her türlü hava aracının yanı sıra hem seyir (cruise) hem de balistik füzeleri imha etme kapasitesine sahip. Azami menzili 400 kilometre, ulaşabildiği en yüksek irtifa da 30 kilometre.

Ayrıca, her hedefe iki füze kilitleyerek, eşzamanlı olarak 80 hedefi vurabiliyor.

En fazla 3 bin 500 kilometre uzaklıktan fırlatılan orta menzilli balistik füzeleri imha etme kapasitesine sahip.

Sistemin içinde yer alan bir füzenin ağırlığı 1,8 ton, uzunluğu sekiz metre ve çapı da yaklaşık 50 santimetre. Ayrıca 145 kilograma kadar savaş başlığı taşıyabiliyor.

Sistem nasıl çalışıyor?

  1. Uzun menzilli izleme radarı, havadaki nesneleri takip ediyor ve gelen bilgiyi komuta aracına gönderiyor. Potansiyel hedefler, komuta arasında değerlendiriliyor.
  2. Hedef tanımlandıktan sonra komuta aracı füzenin fırlatılmasına karar veriyor.
  3. Fırlatmayla ilgili veriler, hedefe göre en iyi konumda bulunan fırlatma aracına gönderiliyor ve buradan karadan havaya füzeler gönderiliyor.
  4. Angajman radarı, füzenin hedefine ulaşmasına yardımcı oluyor.

S-400 sistemi nerelerde kullanılıyor?

S-400 sistemi ilk olarak 2007 yılında başkent Moskova'nın savunulmasında kullanılmak üzere devreye alındı.

Ancak daha sonra, özellikle Rusya'nın uyguladığı dış politikaya paralel olarak, bazı kritik noktalarda da konuşlandırıldı.

Bunların başında Suriye'nin Tartus kentinde bulunan Rus hava üssü geliyor. Rusya, 2015 yılında hem kendi hem de Suriye hükümetine ait donanma ve hava unsurlarını korumak amacıyla S-400 füze savunma sistemi yerleştirdi.

Mürted Hava Meydanı'na şu ana kadar S-400 parçaları taşıyan 12 uçak indi.
Mürted Hava Meydanı'na şu ana kadar S-400 parçaları taşıyan 12 uçak indi.

Moskova yönetimi, Kasım 2016'da Baltık Denizi kıyısında Rusya'ya ait olan ancak anakarayla bağlantısı bulunmayan Kaliningrad'a füze savunma sistemi ve İskender füzeleri konuşlandırdı. ABD o dönem bu kararı, "Avrupa'yı istikrarsızlaştırmaya dönük bir adım" olarak eleştirdi.

Rusya'nın ayrıca Ukrayna'dan ilhak ettiği Kırım'da da S-400 füze savunma sistemi bulunuyor.

Son dönemde Rusya, çeşitli ülkelerle bu füze savunma sistemini satmak üzere anlaşmalar da yapmaya başladı. Rusya, 2015 yılında Çin'e altı tabur, 2016'da da Hindistan'a 6 milyar dolar karşılığında beş tabur satılması konusunda anlaşma imzalandı. Bir tabur, sekiz fırlatıcıdan oluşuyor.

S-400 'Zafer' Hava Savunma Sisteminin Künyesi:

Üreticisi: Almaz-Antey silah şirketi
Konuşlandığı Yerler: Moskova, Suriye, Kaliningrad, Kırım
Kullanılmaya BaşlanmaTarihi: 2007
Menzil: 400 kilometre
Hız: Saniyede 4,8 km
Azami Hedef İrtifası: 30 km
Eşzamanlı Takip: 80 hedef
Hedef Türü: Uçak, seyir füzesi, orta menzilli füzeler, İHA ve diğer havadan izleme sistemleri