Kabus senaryosu beklenen kadar uzakta değil, yavaş yavaş yaklaşmaya devam ediyor. Çöküş yaklaşıyor, dünya için bir dönüm noktası

Avrupa'nın büyük bir bölümününün derin dondurucuya dönüşmesini engelleyen Atlantik Okyanusu akıntılarının aniden durmasının üzerine bilgisayar simlülasyonunda incelenen olay üzerine küresel ısınmanın sonuçlarının eskisinden çok daha yakın bir zamanda gerçekleşeceği düşünülüyor. Friday's Science Advances dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, Grönland'daki buz tabakasının küresel ısınma nedeniyle erimesiyle tetiklenen, uzun süredir endişe duyulan kabus senaryosunun, daha uzun olmasa da hâlâ en az onlarca yıl uzakta olduğu ancak belki de bir zamanlar göründüğü kadar yüzyıllar uzakta olmadığı ortaya çıktı. ÖNEMLİ BİR ÖLÇÜM KULLANIYORKarmaşık simülasyonları kullanan ve birden fazla faktörü içeren ilk çalışma olan bu çalışma, yavaşlayan hayati önem taşıyan genel okyanus dolaşımının gücünü izlemek için önemli bir ölçüm kullanıyor. Atlantik Meridyonel Devrilme Sirkülasyonu veya AMOC olarak adlandırılan akıntının çökmesi dünya çapında hava durumunu değiştirecektir çünkü bu, gezegenin iklim ve okyanus güçlerinden en önemlilerinden birinin kapanması anlamına gelir. DÖNÜM NOKTASINA DOĞRU GİDİLİYORÇalışmaya göre, Kuzeybatı Avrupa sıcaklıklarını yıllar içinde 9 ila 27 derece düşürecek, Arktik buzunu daha güneye doğru genişletecek, Güney Yarımküre'de ısıyı daha da artıracak, küresel yağış düzenini değiştirecek ve Amazon'u bozacak. Diğer bilim insanları bunun dünya çapında yiyecek ve su kıtlığına neden olabilecek bir felaket olacağını söyledi. Çalışmanın baş yazarı, Hollanda'daki Utrecht Üniversitesi'nde iklim bilimci ve oşinograf olan Rene van Westen, "Çökmeye yaklaşıyoruz (çöküşe), ancak ne kadar yaklaştıklarından emin değiliz. Bir dönüm noktasına doğru gidiyoruz" dedi. KÜRESEL FELAKET NE ZAMAN GERÇEKLEŞECEK?Van Westen, "Yarından Sonraki Gün" filminde büyük ölçüde kurgulanan bu küresel hava felaketinin ne zaman gerçekleşebileceğini "Ne yazık ki şu anda cevaplayamadığımız milyon dolarlık bir soru" olarak nitelendirdi. Bunun muhtemelen bir asır uzakta olduğunu ancak yine de onun yaşamı boyunca gerçekleşebileceğini söyledi. FELAKET SENARYOLARI HAFİFE ALINIYORVan Westen, "Bu aynı zamanda insanlık olarak neden olduğumuz iklim değişikliğinin oranına da bağlı " dedi. Çalışmalar AMOC'nin yavaşladığını gösteriyor. Yüzlerce bilim insanından oluşan ve ısınma konusunda düzenli olarak yetkili güncellemeler sunan Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, 2100'den önce bir çöküş olmayacağına dair orta düzeyde güvene sahip olduklarını ve genel olarak felaket senaryolarının hafife alındığını söyledi. BÜYÜK BİR İLERLEME Ancak van Westen, dışarıdan birkaç bilim insanı ve geçen yıl yapılan bir araştırma bunun doğru olmayabileceğini söylüyor. Almanya'daki Potsdam İklim Araştırmaları Enstitüsü'nün Dünya Sistemleri Analizi başkanı Stefan Rahmstorf, araştırmanın bir parçası değildi ancak bunu "AMOC istikrar biliminde büyük bir ilerleme" olarak nitelendirdi. DAHA FAZLA ENDİŞELENDİRDİRahmstorf bir e-postada şunları söyledi: "Yeni çalışma, çok uzak olmayan bir gelecekte AMOC'nin çöküşüne ilişkin artan endişeye önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Kendi riskimize rağmen bunu görmezden geleceğiz." dedi. Yine araştırmanın bir parçası olmayan Exeter Üniversitesi iklim bilimci Tim Lenton, yeni çalışmanın kendisini bir çöküş konusunda daha fazla endişelendirdiğini söyledi. ANİ VE ŞİDDETLİLenton, bir AMOC çöküşünün dünya ikliminde o kadar çok dalgalanmaya neden olacağını ve bunların "bazı yerlerde uyum sağlamanın neredeyse imkansız olacağı kadar ani ve şiddetli olacağını" söyledi. Araştırmanın bir parçası olmayan ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi oşinografı Wei Cheng, AMOC'nin geçmişte çöktüğünü gösteren işaretler olduğunu ancak gelecekte ne zaman ve nasıl değişeceğinin hala belirsiz olduğunu söyledi. AMOC, NASA'ya göre, Dünya'nın sıcaklığını düzenlemeye yardımcı olan , karbondioksiti emen ve su döngüsünü besleyen, farklı seviyelerdeki tuz ve ılık suyu farklı derinliklerde dünya çapında hareket ettiren karmaşık küresel okyanus akıntıları taşıma bandının bir parçasıdır. ÇOK CİDDİ BİR ŞEKİLDE ETKİLENDİ Van Westen, AMOC kapandığında dünya çapında daha az ısı alışverişi olduğunu ve "Avrupa'yı gerçekten çok ciddi şekilde etkilediğini" söyledi. Binlerce yıldır Dünya'nın okyanusları bir taşıma bandı gibi çalışan bir sirkülasyon sistemine bağlıydı. Hala gidiyor ama yavaşlıyor. Van Westen, bu taşıma bandının motorunun, iklim değişikliği nedeniyle daha fazla buzun erimesi nedeniyle Kuzey Atlantik'e daha fazla tatlı suyun aktığı ve her şeyi yavaşlattığı Grönland kıyılarının açıklarında olduğunu söyledi. 2200 YILLIK AKIŞ SİMÜLE EDİLDİMevcut sistemde, soğuk, daha derin ve tatlı su, hem Amerika'yı geçerek güneye, ardından da Afrika'yı geçerek doğuya doğru ilerliyor. Bu arada, Pasifik ve Hint okyanuslarından gelen daha tuzlu ve daha sıcak okyanus suyu, Afrika'nın güney ucunu geçerek Florida'ya doğru yön değiştiriyor ve ABD'nin Doğu Kıyısı boyunca Grönland'a kadar devam ediyor. Hollandalı ekip, insan kaynaklı iklim değişikliğinin ona ne yaptığını ekleyerek 2.200 yıllık akışını simüle etti. 1.750 yıl sonra "ani bir AMOC çöküşü" buldular, ancak şu ana kadar bu simüle edilmiş zaman çizelgesini Dünya'nın gerçek geleceğine tercüme edemediler. Olanları izlemenin anahtarı, Afrika'nın ucundaki akışın karmaşık bir ölçümüdür. Bu ölçüm ne kadar negatif olursa AMOC o kadar yavaş çalışır. TOPLUMU ETKİLİYORVan Westen, "Bu değer iklim değişikliği altında daha da olumsuzlaşıyor" dedi. Belli bir noktaya ulaştığında bu kademeli bir durma değil, "uçurum benzeri" bir şey oldu. Birleşik Krallık Ulusal Oşinografi Merkezi bölüm lideri Joel Hirschi, dünyanın olası AMOC çöküşüne dikkat etmesi gerektiğini söyledi. Ancak daha büyük bir küresel öncelik var, dedi. Hirschi, "Bana göre, son yıllarda tanık olduğumuz hızla artan sıcaklıklar ve buna bağlı aşırı sıcaklıklar, AMOC'nin kapatılmasından daha acil endişe kaynağıdır. Isınma varsayımsal değil, halihazırda oluyor ve şu anda toplumu etkiliyor." dedi.