Bir gün kaç saat sürer? Uzmanlar, bu sorunun son derece karmaşık bir soru olduğunu söylüyor. Dünya katı bir kütle değil, çeşitli katı ve sıvılardan oluşan yuvarlanan bir top olduğundan, gezegenin dönüşü aslında bu değişen dinamiklere bağlı olarak hızlanır ve yavaşlar. Eğer Google'da artık saniye diye arama yaptıysanız, insanların bu anlık değişiklikleri hesaba katmak için geçmesi gereken garip zamansal döngüleri bilirsiniz.
DÜNYA'NIN ANLIK DEĞİŞİMLERİ
Münih Teknik Üniversitesi'ndeki (TUM) bilim adamları, Dünya'nın dönüşündeki bu anlık değişiklikleri anlamak için "halka lazer" adı verilen bir makineye öyle ince ayar yaptılar ki, Dünya'nın uzunluğunu doğru bir şekilde ölçebilecekler. Daha önce hiç olmadığı gibi bir gün ve bunun sonuçları, orada burada saniye ekleme ve çıkarma işlemlerini çok aşıyor.
DÜNYANIN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
TUM Gözlemevi proje lideri Ulrich Schreiber bir basın açıklamasında şunları söyledi: "Dönmedeki dalgalanmalar yalnızca astronomi için önemli değil, aynı zamanda doğru iklim modelleri oluşturmak ve El Niño gibi hava olaylarını daha iyi anlamak için onlara acilen ihtiyacımız var. Veriler ne kadar kesin olursa, tahminler de o kadar doğru olur." dedi.
HAFİF BOZULMALARDAN ETKİLENİYOR
Jeodezik Gözlemevi Wettzell'de bulunan bu cihaz, tamamı 6 metre derinlikte zemine gömülü basınçlı bir odanın içine yerleştirilmiş bir lazer halkalı jiroskop ve 4 metre genişliğinde bir yarış pisti kullanıyor. Bu dikkatli kalibrasyon, cihazın lazerlerinin yalnızca Dünya'nın dönüşündeki hafif bozulmalardan etkilendiği anlamına gelir.
DÜNYA DAHA HIZLI DÖNÜYOR
Cihaz, Dünyanın dönüşünü doğru bir şekilde yakalamak için karmaşık bir lazer ve ayna sistemi kullanıyor; iki lazer frekansı arasındaki daha büyük farklar, Dünyanın daha hızlı döndüğü anlamına geliyor. Örneğin ekvatorda Dünya her saat başı 15 derece hareket eder. TUM'un halka lazerine göre bu enlem 348,5 Hz üretiyor. Ve her gün, bu sayı Hertz'in (mikrohertz olarak da bilinir) yalnızca 1 ila 3 milyonda biri kadar dalgalanır.
DOĞASI GEREĞİ ZORDUR
Ancak bu süper gelişmiş teknolojiyle bile teknolojik ölçümler doğası gereği zordur. TUM'un açıkladığı gibi: Kesin ölçüm ancak karşıt yönde yayılan iki lazer ışınının dalga formlarının neredeyse aynı olması durumunda mümkündür.
TEORİK Bİ MODEL KULLANDILAR
Ancak cihazın tasarımı, belirli bir miktarda asimetrinin her zaman mevcut olduğu anlamına gelir. Son dört yıldır jeodezistler, bu sistematik etkileri uzun bir süre boyunca kesin olarak hesaplanabilecek ve dolayısıyla ölçümlerden çıkarılabilecek ölçüde başarılı bir şekilde yakalamak için lazer salınımlarına yönelik teorik bir model kullandılar.
İKİ HAFTADA YAKLAŞIK 6 MİLİSANİYE
Bu düzeltici algoritmanın uygulanmasıyla, TUM bilim adamları bir Dünya gününü dokuz ondalık basamağa kadar ölçebiliyorlar; bu da günde yaklaşık bir milisaniyenin kesirine denk geliyor. Görünüşe göre Dünya'nın rotasyon her iki haftada bir yaklaşık 6 milisaniye dalgalanır.
GÜN 25 SAAT OLACAK
Dünyanın yaşamı boyunca günün uzunluğu giderek uzadı. Örneğin, dinazorların dünya üzerinde dolaştığı dönemde bir gün yalnızca 23 saatti. 1,4 milyar yıl önce bir gün sadece 18 saat 41 dakika sürdü. Araştırmacıların öngörülerine göre ise, gelecek 200 milyon yılda bir gün tamı tamına 25 saat sürecek.