Ozon tabakasının dünyadaki canlıları zararlı ışıklardan koruduğu biliniyor. Araştırmacılar Antarktika'nın üzerine denk gelen ozon tabakası bölümü hakkında yeni bir çalışma yaptı. Çalışmadan çıkan sonuçlar araştırmacıları dehşete düşürdü çünkü insanlık için hiç iyi haberler yok.
YÜZDE 26 ORANINDA AZALDI
Nature Communications'ın raporlarında yayınlanan yeni çalışmaya göre, Antarktika üzerindeki ozon tabakası 2004'ten bu yana yüzde 26 oranında azaldı ; bu bulgu, ozon deliğinde daha önce bildirilen toparlanma eğilimiyle çelişiyor. Ancak tüm uzmanlar yeni bulgulara ikna olmuş değil.
ULTRAVİYOLE IŞIKLARDAN KORUYOR
Ozon tabakası Dünya'daki yaşamı güneşin ultraviyole ışınlarından korur. Ozon tabakasının incelmesi bu ışınların tehlikesini artırıyor. Bu, insanları cilt kanseri, güneş yanığı ve katarakt riskine sokar. Güney Yarımküre'de her baharın ortasında, yani Eylül ayı civarında, Antarktika üzerindeki ozon tabakası inceliyor. Katman tamamen kaybolmaz ancak konsantrasyonları belirli bir eşiğin altına düşer. Bu, ozon deliği adı verilen deliği yaratır.
İYİLEŞTİĞİNİ GÖSTEREN KANITLAR DA VAR
Ancak ozon tabakasının iyileştiğini gösteren kanıtlar da mevcut. Bilim insanları, 2005'ten 2016'ya kadar olan kış aylarında ozon incelmesinde yüzde 20'lik bir azalma gördü . Bilim insanları bu ozon deliğinin 2040 yılına kadar iyileşeceğini tahmin ediyor. Ancak Yeni Zelanda'nın Dunedin kentindeki Otago Üniversitesi'nden Annika Seppälä ve Hannah Kessenich tarafından yürütülen yeni araştırma farklı bir sonuç ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, 2001 ile 2022 yılları arasında ozondaki aylık ve günlük değişiklikleri analiz ederek, katmanın en ince olduğu Eylül-Kasım ayları arasındaki kilit dönem boyunca farklı stratosferik katmanlara göz attılar.
PROTOKOLE DAYANDIRILIYOR
Araştırmacılar, 2022'ye ait uydu verileriyle birlikte değerlendirildiğinde, daha önce bildirilen iyileşme eğilimlerinin ortadan kalktığı sonucuna vardı.
Ozon tabakasının geri kazanılması büyük ölçüde 1987'de yürürlüğe giren ve atmosfere girmesine izin verilen ozona zarar veren maddelerin miktarını kontrol eden Montreal Protokolü'ne dayandırılmıştır.
Bu yeni makale, 2020 ile 2022 yılları arasında, Eylül ayında, ilkbaharda Antarktika üzerinde büyük ozon deliklerinin yeniden ortaya çıktığını belirtiyor.
Ancak tüm bilim insanları bu yeni araştırmanın bulgularıyla aynı fikirde değil.
New South Wales Üniversitesi İklim Değişikliği Araştırma Merkezi'nde öğretim görevlisi ve Avustralya Araştırma Konseyi'nin Aşırı İklim Mükemmeliyet Merkezi'nde yardımcı araştırmacı olan Ph.D. Martin Jucker, yaptığı açıklamada "ikna olmadığını" söyledi