Dünya, gezegeni büyük meteorlardan koruyan mezosferi sayesinde, Ay veya Mars kadar çukurlarla dolu değil ancak bu, çarpışmaların mümkün olmadığı anlamına gelmiyor. Bu çarpma istisnasının modern bir örneği, Kuzey Arizona çölünde Flagstaff'ın 60 kilometre doğusunda bulunan Barringer Krateridir. Yaklaşık 50.000 yıl önce oluşmasına rağmen, etki alanı kurak çevresi sayesinde oldukça iyi korunmuş durumda.
HESAPLAMALAR YAPILDI
Brezilya'nın Campinas Üniversitesi'nden bilim insanları, bu çarpma kraterini çeşitli bilgisayar simülasyonları oluşturarak analiz ederek, demir/nikel açısından zengin meteorun Pleistosen sonlarında Dünya'ya çarptığında muhtemelen hızlı bir şekilde döndüğünü belirledi. Ayrıca muhtemelen yer çekimi nedeniyle gevşek bir şekilde bir arada tutulan daha küçük kaya yığınlarından oluşuyordu. Araştırmanın sonuçları geçen ay Physical Review E dergisinde yayınlandı. Makalede, "Farklı bağlanma gerilimleri, başlangıç dönüşleri ve başlangıç yükseklikleri için, yapışmayan taneciklere çarpan granüler mermilerin döndürülmesiyle ilgili ayrık eleman yöntemi hesaplamaları gerçekleştirdik."
"FARKLI ŞEKİLLERİNE IŞIK TUTUYOR"
"Sonuçlarımız, merminin malzemesinin dağılımına ve Dünya'da ve diğer gezegen ortamlarında bulunan kraterlerin farklı şekillerine ışık tutuyor." denildi. Çarpma kraterleri herkese uyan tek boyutlu bir jeolojik özellik değildir. Bazıları derin ve dardır, Barringer Krateri gibi diğerleri ise geniş ve sığdır; temelde bir çarpışma alanının zihin gözünüzdeki tanımıdır. Göktaşlarının bu farklı şekilli delikleri (basit hız dışında) nasıl oluşturduğunu belirlemek için araştırmacılar, 2.000 küçük küreden oluşan kümeler olan sanal mermilerle simülasyonlar oluşturdular.
KÖTÜ EĞRİ BİR TOP
Bu dijital uzay döküntüsü daha sonra Dünya yüzeyinin yerini alan grenli bir katmana düşürüldü. Bunu yaparken araştırmacıların keşfettiği şey, hızla dönen asteroitlerin tıpkı Barringer Krateri'ndeki gibi geniş ve sığ alanlar oluşturduğuydu. Bu, beyzbol deyimini ödünç alırsak, Kanyon Diablo adı verilen göktaşının, bir tür dönüşsüz hızlı toptan çok, kötü bir eğri top olduğu anlamına geliyor.
BAĞLARI PARÇALAMAK İÇİN KULLANILDI
Bununla birlikte, Canyon Diablo'yu oluşturan moloz da gevşek bir şekilde bağlıydı ve göktaşı yüzeye çarptığında, çarpışma enerjisinin bir kısmı molozun bağlarını parçalamak için kullanıldı. Moloz dağılırken bunu daha az enerjiyle yaptı ve o kadar uzağa kazmadı. Hızlı dönen asteroitler daha derin kraterler oluşturabilir, ancak Barringer kraterinin aksine bileşenlerin sıkı bir şekilde bağlanması gerekir.