Eski benzinli motosikletler elektrikliye dönüştürülüyor: 30 liralık elektrikle 120 Km
Türkiye’de yaklaşık 6 milyon 400 bin motosiklet bulunuyor ve bunların büyük bir kısmı artık yaşını almış, motoru yıpranmış, sık sık arıza çıkaran modeller. Özellikle paket servis alanında yoğun kullanılan bu motosikletler hem kullanıcıları hem çevreyi ciddi şekilde tehdit ediyor: yüksek benzin tüketimi, gürültü, egzoz emisyonları… Oysa bu yorgun makinelerin geleceği çok daha sessiz, ekonomik ve çevreci olabilir. Mimarlık kökenli bir motor sporu tutkunu olan Tolga Şansal, bu soruna çözüm üretmek için yıllardır hem zihinsel hem teknik birikimini seferber ediyor.
Mimar Tolga Şansal "yıpranmış,masraflı, eskiyen benzinli motosikleti iki buçuk saatte elektrikliye çeviriyoruz"
Tolga Şansal’la Kartal’daki Ar-Ge merkezi olarak kullandıkları atölyede buluştuk. Burası sıradan bir atölyeden çok, bir araştırma laboratuvarını andırıyor. Mekanikten elektroniğe, teknolojik tasarımdan malzeme mühendisliğine kadar uzanan geniş birikimi tek bir çatı altında topladıkları bu atölyede, dikkatimi çeken ilk şey disiplinli bir kaos içindeki düzen ve emek kokan üretkenlikti. Şansal, beni içtenlikle karşıladı, “önce bir kahve” dedi.
Mimar Sinan Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi alıp aynı üniversitede yüksek lisans yapan Tolga Şansal, yıllarca hem akademide hem sahada çalışmış. Gençliğinden beri motor sporlarına gönül veren Şansal; Galata Motor Sporları Kulübü, Sakarya Cumayeri ve Eskişehir Odunpazarı gibi pistlerin tasarımına imza atmış, Türkiye Motosiklet Federasyonu'nda halen spor komiserliği yapan bir isim. Otomobil ve motosiklet yarışlarının teknik dünyasında edindiği bilgi birikimini şimdi şehir hayatının çözüm bekleyen bir alanına taşıyor: benzinli eski motosikletlerin elektrikliye dönüştürülmesi.
Şansal’ın liderliğindeki Eswap Ltd., 2.5 yıl süren Ar-Ge sürecinin ardından piyasadaki en yaygın scooter modelleri olan Honda Activa 125 ve SYM X Pro 125 için benzinliden elektrikliye dönüşüm kitlerini geliştirmeyi başardı. Bu kit, motosikletin gövdesini hiç bozmadan, yalnızca motor ve elektronik sistemleri değiştirerek yaklaşık 2.5 saatte dönüşüm sağlıyor.
Benzinli motosiklet elektrikliye nasıl dönüştürülür
Yeni geliştirilen sistemle benzinli motor gövdeden çıkarılıyor, yerine 4 kW’lık bir elektrik motoru monte ediliyor. Koltuk altına yerleştirilen batarya ile 100- 120 kilometre arasında değişen bir menzil elde ediliyor. Üstelik bu mesafe, gece farlar açıkken dahi korunabiliyor.Tolga Şansal. “bataryayı doğru bir noktaya yerleştirmek için uzun süre testler yaptık,” diyor ve ekliyor “menzili artırırken motosikletin dengesini bozmayacak en uygun yerin koltuk altı olduğunu gördük. Kullanıcının alışkanlıklarını değiştirmiyoruz, sürüş pozisyonu, sele, gidon her şey aynı kalıyor.”
Elektrik motoru yalnızca sessiz ve güçlü değil, aynı zamanda kullanıcılara benzinli motosikletlerde neredeyse hiç bulunmayan geri vites özelliğini de sunuyor. Örneğin dar sokaklarda yokuş yukarı geriye manevra yapmak zorunda kalan kuryeler için bu, ciddi bir kolaylık demek.Tolga Şansal “Geri vites sadece Goldwing gibi büyük touring modellerde olurdu, biz bu özelliği sıradan scooterlara ekliyoruz” diyor
Elektrikliye dönüşümün performansı kadar ekonomik avantajı da dikkat çekici. Günde ortalama 3-4 litre benzin tüketen bir motosiklet, bu günün fiyatlarıyla yaklaşık 200 TL’lik yakıt harcıyor. Oysa elektrikliye dönüştürüldüğünde, 120 km’lik kullanım yalnızca 25-30 TL’ye mal oluyor. Bu rakamlar dönüşüm maliyetinin bir yıl gibi kısa bir sürede amorti edildiğini gösteriyor. Üstelik kredi kartına taksit gibi ödeme seçenekleriyle, kullanıcılar benzin parasını öder gibi bu dönüşümün bedelini ödeyebilirler de. Sistem özellikle kuryeler ve paket dağıtımı yapan firmalar için ciddi bir maliyet avantajı sunuyor.
Motosikletlerin benzinden elekrikliye dönüşümü işin mevzuat bekleniyor.
Bugün Türkiye’de otomobillerin ve otobüslerin elektrikliye dönüştürülmesiyle ilgili belirli teknik düzenlemeler ve standartlar mevcut. Ancak motosikletler için böyle bir mevzuat hâlâ yok. Halbuki motosiklet sayısı milyonlarla ifade edilirken, mevzuattaki bu eksiklik yalnızca çevresel değil aynı zamanda ekonomik bir fırsatın da kaçmasına neden oluyor.
Tolga Şansal ve ekibi, dönüşüm kitlerinin yasal zemine kavuşması için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na başvuru hazırlığında. Ancak bu süreçlerin tamamlanabilmesi ve projenin seri üretime geçmesi için kamu otoritelerinin desteğinin yanı sıra yatırımcılara da ihtiyaç var. Tolga Şansal "biz şirket olarak sadece Ar-Ge tarafında kalmak istiyoruz, ticari yapılanma modellerini konuşmaya hazırız" diyor.
Elektrikliye dönüştürülen motosikletler, şehirlerin hava ve ses kirliliğini azaltacak, benzin bağımlılığını düşürecek, karbon salımını geriletecek. Özellikle kırsal bölgeler, tatil beldeleri, şehir içi paket servis ağları gibi alanlarda bu tür dönüşüm çok daha mantıklı ve ulaşılabilir hale gelecek. Tolga Şansal ve arkadaşlarının dönüştürdükleri bir Honda Activa'yı Kartal'da ara sokaklarda ben de test ettim. Tek cümleyle "dönüşüm kusursuz" olmuş.
Zaten büyük kurye filoları şimdiden harekete geçmiş durumda. 300 motosikletini dönüştürmek isteyen bir gıda firması Eswap Ltd. ile iletişime geçmiş bile. Ancak karşılarına mevzuat eksikliği çıkmış.Tolga Şansal’ın çağrısı açık ve net.
“Yasal düzenlemeler bir an önce yapılmalı, dönüşüm kitleri sertifikalandırılmalı, Türkiye olarak bu teknolojik fırsatı kaçırmamalıyız.”
