Emre Özpeynirci: Otomotivde gözler matrahlarda yapılacak değişiklikte... Ya güncellenecek ya güncellenecek!
Düşünsenize araçların vergisiz fiyatlarına dayalı matrah sistemi, kurdan dolayı yaşanan en ufak artışta bile karşınıza otomatik zam olarak çıkıyor.
KASIM 2016
İşte bu ‘matrah’ hikayeyi Maliye Bakanlığı Kasım 2016'da bir gece ansızın başlattı. Yani hali hazırda motor hacmine göre olan ÖTV sistemine eski bakan Naci Ağbal tarafından o gece matrahlar da eklendi. Buna göre; 1.6 litre ve altı motora sahip araçlar vergisiz fiyatlarına göre yüzde 45 ila 60 arasında 3 ÖTV dilimine ayrıldı.
40.000 TL altı için %45
40.000-70.000 TL arası %50
70.000 TL üstü %60
EYLÜL 2018
Kurlardaki büyük sıçramaya paralel vergisiz fiyatı 40 bin TL altında otomobil kalmayınca, bakanlık yaklaşık 2 yıl sonra Eylül 2018'de zorunlu olarak matrah limitlerinde güncelleme yaptı.
70.000 TL altı için %45
70.000-120.000 TL arası %50
120.000 TL üstü %60
AĞUSTOS 2020
Yine çok uzun bir aranın ardından 30 Ağustos 2020’de matrahlar, artan kurlara bağlı oluşan tepkiler sonrasında zorunlu olarak yeniden güncellenirken, bu kez yüzde 60’lık üst dilim yüzde 80’e yükseldi.
85.000 TL altı için %45
85.000-130.000 TL arası %50
130.000 TL üstü %80
AĞUSTOS 2021
Yaklaşık 1 yıl sonra 13 Ağustos’ta kura bağlı fiyatlar artışlarıyla artık yüzde 45 ve 50’lik dilimlerde otomobil kalmayınca matrahlar yeniden güncellendi.
92.000 TL altı için %45
92.000-150.000 TL arası %50
150.000 TL üstü %80
OCAK 2022
13 Ağustos'ta gerçekleşen matrah güncellemesi, kurlardaki hızlı artışla birlikte eylül sonu gibi geçerliliğini yitirirken, yüzde 50 ve 80’lik dilimler arasındaki büyük boşluk, sektörde büyük fırsatçılığı da beraberinde getirdi. Bunun üzerine sektörün de bastırmasıyla 13 Ocak’ta yapılan düzenlemeyle matrah dilimleri 5’e çıkartıldı. Yani bir güncelleme değil matrah dilim düzenlemesi gerçekleşti.
120.000 TL altı için %45
120.000-150.000 TL arası %50
150.000-175.000 TL arası %60
175.000-200.000 TL arası %70
200.000 TL üstü %80
HEPSİ %80’E GİRDİ
Sonuçta çıplak fiyatı 120 bin TL altında araç kalmadığı için 13 Ocak’takini kimse güncelleme olarak kabul etmedi. Araya eklenen 2 yeni dilim az sayıda model için yüzde %3 ile 11 arasında kısmı indirim sağlasa da, daha 1 ay dolmadan 2022 modellerin zamlı gelmesiyle bu indirimler geçerliliğini kaybetti. O dönem artan kurlar nedeniyle kısa sürede tüm otomobillerin %80’lik ÖTV diliminde yer alacağını defalarca yazmıştık. Zaten %45’lık ÖTV diliminde hiç araç yoktu, kısa süre içinde %50 ve ardından %60’lık ÖTV dilimlerinde de araç kalmadı. Aradan geçen 8 ay sonunda %70’lik dilimde bile neredeyse hiç otomobil kalmadı. Bugün pazardaki otomobillerin yüzde 90,3’ü yüzde 80’lik ÖTV diliminde yer alırken, sadece yüzde 2.8’i yüzde 70’lik dilimde, geri kalanı ise yüzde 150 ve 220’lik ÖTV dilimlerinde yer alıyor.
MATRAH GÜNCELLEMESİ ŞART
Diğer taraftan haziran ayından bu yana otomobil satışları %45 düşerken, fiyatlar bir o kadar artmış, kredi kapıları tamamen kapanmış durumda. Eğer kısa süre içinde bir matrah güncellemesi yapılmazsa son çeyrek otomotiv sektörü için çok zor geçeceğe benziyor. Tüketiciler için de yeni bir otomobil hayali tamamen ortadan kalkmış olacak. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt da artık bu fiyatlardan araç alacak perakende müşterisinin kalmadığını belirterek durumun vehametini ortaya koyuyor. Bozkurt, “Krediye ulaşımda bir rahatlama olmaz ve matrah güncellemesi yapılmazsa önümüzdeki aylarda pazardaki düşüşün devam edeceğini tahmin ediyoruz” yorumunu yapıyor. Yani otomotivde ticaret tamamen tıkanmış durumda. Bakalım bu hafta matrah güncellemesi adına bir adım atılır mı, merakla bekliyoruz.
